(Post 28/10/2005)

Điều gì đóng vai trò quyết định tới khả năng thể hiện thông tin trên trang web? Làm thế nào để các trang web có thể cập nhật thông tin mới nhất? Công nghệ RSS (Rich Site Summary – tạm dịch: tóm lược website đa thông tin) đóng một vai trò lớn đối với điều tuyệt vời này

Các website thường đánh dấu thành phần RSS (nguồn RSS) của nó với các ký hiệu RDF, RSS hoặc XML. Trong đó, biểu tượng có chữ XML() là dấu hiệu phổ thông nhất.

Một trong những điều kỳ diệu nhất về web là khả năng đem tới cho người dùng những thông tin cập nhật mới nhất vào bất cứ thời điểm nào, không chỉ các tiêu đề tin tức mới nhất mà cả với nội dung mới cập nhật của toàn bộ trang web.

Vậy điều gì đóng vai trò quyết định tới khả năng thể hiện thông tin trên trang web? Làm thế nào để các trang web có thể cập nhật thông tin mới nhất? Công nghệ RSS (Rich Site Summary – tạm dịch: Tóm lược website đa thông tin) đóng một vai trò lớn đối với điều tuyệt vời này. RSS có thể không phải là công nghệ đầu tiên mà bạn nghĩ tới khi nói về các thành phần chính của web, tuy nhiên chính nó làm cho các thông điệp và tin tức được thể hiện với tốc độ của ánh sáng hoặc ít ra với tốc độ mà chiếc modem của bạn có thể phục vụ được.

Bản chất của RSS

RSS là một định dạng dựa trên ngôn ngữ XML làm cho việc chia sẻ nội dung, hay còn gọi là nguồn RSS, giữa các website trở nên đơn giản hơn. Tất cả các tệp RSS đều hoạt động tuân theo các đặc tả của XML 1.0. Một số người đọc RSS là Really Simple Syndication (Chia sẻ thông tin thực sự đơn giản) hoặc RDF Site Summary (Tóm lược website theo định dạng RDF).

Thông thường, có thể bạn sẽ khó có thể tìm thêm gì trong nguồn RSS ngoài một danh sách khoản mục hoặc nội dung. RSS thường được sử dụng trong việc chia sẻ các đầu mục tin, tuy nhiên nó có thể ứng dụng trên hầu hết các dạng nội dung web. RSS tạo cho người quản lý web (webmaster) khả năng tự động cập nhật trong những phần nhất định của site. Hầu hết các trang web lớn và uy tín đều sử dụng RSS, trong đó bao gồm CNN, Forbes và Motley Fool.

Tất cả các tính năng của RSS làm cho nó trở thành một mắt xích quan trọng trong việc tạo ra các luồng truy nhập tới website gốc. Lấy ví dụ, bạn có thể thấy trên một website nào đó một tiêu đề tin hấp dẫn. Khi bạn kích chuột vào tít tin đó, bạn sẽ được liên kết tới RSS của trang web đó. Trong thế giới Internet, nơi có hàng triệu trang web đang lôi kéo người sử dụng truy cập, bất cứ công cụ nào có thể giúp bạn tạo ra các kết nối với người dùng đều có vai trò quan trọng sống còn.

Ứng dụng của RSS
Gần đây, sử dụng RSS trên web trở thành một hiện tượng thực sự. Trong những ngày đầu phát triển của web, các trang web cũng được liên kết với nhau song dữ liệu giữa chúng thì thực sự hiếm khi được chia sẻ. Hiển nhiên, quan niệm đã thay đổi theo thời gian. Các trang web sử dụng RSS tăng lên nhanh chóng với những lý do rõ ràng và hợp lý.

Blogs: Weblog (hay gọi tắt là Blog) bắt đầu xuất hiện và bùng nổ trong đa số người dùng Internet từ cách đây khoảng một đến hai năm. Blog cho phép người dùng, cá nhân hoặc nhóm, có thể đưa thông tin lên mạng với mọi chủng loại chủ đề, thông thường là có liên quan tới kinh nghiệm hoặc ý kiến cá nhân. Người sử dụng có thể sử dụng RSS khi tạo ra các blog để việc cập nhật các tệp blog trở nên dễ dàng hơn và giúp người đọc có thể nhận thấy sự thay đổi.

Chia sẻ thông tin diện rộng: Việc cung cấp thông tin rộng rãi cho nhiều chủ thể truyền thông (syndication of information) là điều khá phổ biến trên truyền hình và các loại hình thông tấn báo chí khác. Đối với mạng lưới truyền hình và báo chí, việc tận dụng các thông tin kiểu này thường có giá thành rẻ hơn và cũng dễ dàng hơn so với việc tự tạo ra các nội dung. Thêm vào đó, công chúng dễ dàng nhận biết và theo dõi các thông tin được quảng bá rộng rãi.

Các website sử dụng các thông tin được cung cấp rộng rãi cho các chủ thể khác nhau cũng với lý do tương tự. Các chủ thể có uy tín và danh tiếng thường là người khởi tạo, tổ chức và phân phối các dữ liệu dùng chung (Bạn có thể nhận thấy một cách rất hợp lý rằng một nhà quản lý mạng sẽ tận dụng các tin tức từ một tổ chức truyền thông chuyên nghiệp, thay vì tự mình viết ra các thông tin đó). Một vài dữ liệu được truyền tải trên web có thể được chia sẻ miễn phí giữa các website, tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp, các thông tin này được một nhà phân phối bán lại cho các chủ thể có nhu cầu. Nếu bạn tích hợp các thông tin này trên site của bạn, nhiều khả năng lượng truy cập vào trang web của bạn sẽ tăng lên đáng kể.

Nhiều website sử dụng RSS như một công cụ để cập nhật các thông tin mới liên quan tới trang web hoặc các sản phẩm mới. Lấy ví dụ, một website đăng tải các thông tin về một sản phẩm cụ thể nào đó, chẳng hạn Linux, có thể tự động thu thập các dữ liệu RSS từ nhiều website về Linux khác nhằm cung cấp cho khách hàng một kho thông tin chứa đầy đủ các thông tin cập nhật về hệ điều hành này. Trong trường hợp này, sử dụng RSS sẽ tiết kiệm thời gian hơn nhiều so với việc webmaster truy cập từng website Linux và cập nhật thông tin một cách thủ công.

Tập hợp thông tin: Khi đề cập tới RSS, sự tập hợp thông tin có liên quan mật thiết tới khái niệm chia sẽ thông tin diện rộng. Nếu một website thu thập nhiều nguồn RSS và sau đó phân phối lại chúng, điều đó đồng nghĩa với sự tập hợp thông tin.

Các site khác nhau sử dụng các phương pháp tập hợp thông tin khác nhau. Một vài site có thể lựa chọn các nguồn RSS cho mục tiêu duy nhất là cung cấp chúng cho người sử dụng. Các site khác lại tập hợp thông tin để truyền tải dữ liệu RSS tới các website khác nhằm giúp các site này tìm kiếm từ RSS các dữ liệu mà họ muốn hiển thị trên trang web.

Một website tập hợp thông tin cũng có thể tích hợp một số tính năng cá nhân để giúp bạn tìm kiếm các thông tin một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn. Chẳng hạn, site đó có thể dấu các nguồn RSS mà bạn đã từng truy cập. Cũng có thể các nguồn RSS sẽ được phân loại nhằm tăng cường tính cấu trúc và hệ thống của toàn bộ website.

Thuật ngữ “người tập hợp thông tin” (aggregator) được dùng để chỉ phần mềm cho phép bạn đọc các tệp RSS mặc dù thông thường, người ta gọi các chương trình này là phần mềm đọc tin (newsreader), phần mềm đọc nguồn RSS (RSS feed reader) hoặc phần mềm đọc thông tin tổng hợp (news aggregator). Để sử dụng một phần mềm này, bạn phải định nghĩa các nguồn RSS mà bạn muốn theo dõi. Phần mềm đọc tin sẽ tự động kiểm tra các nguồn RSS đó và tìm kiếm những thay đổi. Tất cả các thay đổi sẽ xuất hiện trong cửa sổ hiển thị của phần mềm, cho phép bạn chọn những nguồn mà bạn muốn đọc.

Sức mạnh của RSS

Một trong những lý do quan trọng nhất cho việc ứng dụng RSS là khả năng của nó trong việc tiếp cận tới người dùng mà không cần phải phát động một chiến dịch quảng cáo rầm rộ và tốn kém. Nếu bạn có những thông tin hấp dẫn trên trang web của mình, RSS có thể giúp bạn giới thiệu và truyền tải tới người dùng và thu hút sự quan tâm của khách hàng.

Đối với những ai chỉ đơn thuần sử dụng Internet và không cần tới tính năng quảng cáo của RSS, công nghệ này lại giúp họ tìm kiếm các thông tin quan trọng qua các nguồn RSS, thậm chí từ các website mà họ ít khi hoặc không bao giờ truy nhập.

Sức mạnh của trang web chính là khả năng sử dụng các liên kết để tăng cường tính hiệu quả, hữu ích và tính hệ thống của web trong một tổng thể toàn cầu. Khi một webmaster tìm thấy một website được đánh giá là hấp dẫn, họ sẽ tạo một đường link tới website đó ngay trên trang web của họ. Hãy so sánh RSS với chiếc chìa khoá vàng hay chiếc đũa thần trong chuyện cổ tích Grim. Với RSS, các siêu liên kết (hyperlink) giờ đây trở nên các liên kết thông tin, cho người dùng biết được các thông tin hữu dụng và cập nhật về những điều mà họ sẽ được nhìn thấy khi kích chuột. Trên tất cả, với tư cách là một người dùng, bạn sẽ không phải làm gì nhiều, chỉ cần tìm đúng nguồn RSS mà bạn cảm thấy hấp dẫn và nháy chuột. Đó thực sự là một điều dễ dàng mà ai trong chúng ta đều có thể làm được.

Một số nguồn tài liệu về RSS

Một số website sử dụng RSS để cung cấp các thông tin cập nhật, các thủ thuật hoặc các khái niệm liên quan tới RSS. Trong số đó, có những website miễn phí và cũng có các địa chỉ thương mại. Dưới đây là những website tiêu biểu:

1. AmphetaDesk - http://www.disobey.com/amphetadesk
AmphetaDesk là một phần mềm đọc tin miễn phí có thể chạy trên các nền Windows, Macintosh hoặc Linux. Công cụ này tập hợp các nguồn RSS mà bạn muốn và hiển thị kết quả trên một giao diện trang web.

2. Bloglet - http://www.bloglet.com/
Website này sử dụng nguồn RSS cho phép người sử dụng đăng ký vào một trang web và nhận các email khi trang web đó cập nhật.

3. BlogStreet - http://www.blogstreet.com/
Là một phần của website BlogStreet, bạn có thể sử dụng tính năng RSS Discovery, hỗ trợ bạn tìm kiếm các URL của các weblog và xem các địa chỉ đó có dùng nguồn RSS không. Từ đó bạn có thể thêm các nguồn RSS vào phần mềm đọc tin RSS của bạn.

4. Fagan Finder - http://www.faganfinder.com/search/rss.shtml
Nếu bạn muốn tìm kiếm một thư viện có các tài liệu hướng dẫn về RSS, đây là một địa chỉ có thể đáp ứng nhu cầu của bạn.

5. Fyuze - http://www.fyuze.com/
Đây là một site cung cấp tính năng tập hợp thông tin đầy triển vọng. Bạn có thể tìm kiếm các thông tin mới nhất bằng các từ khoá hoặc bạn có thể đọc các bài báo hàng ngày theo các chủ đề khác nhau. Mặc dù vậy, có thể bạn sẽ cảm thấy khó khăn với Fyuze.

6. Harvard Law - http://blogs.law.harvard.edu/tech/rs
Đây là một địa chỉ có giới thiệu nhiều tài liệu tham khảo, trong đó có các bài viết của Dave Winer, người sáng tạo ra RSS và UserLand.

7. Meerkat - http://www.oreillynet.com/meerkat
Dịch vụ miễn phí này, một phần trong mạng lưới xuất bản O’Reilly của Mỹ, tìm kiếm trên web các thông tin cập nhật liên quan tới công nghệ và kinh doanh. Bạn có thể tìm kiếm theo từ khoá hoặc chủ đề.

8. Moreover - http://www.moreover.com/
Một webiste thu phí có khả năng tìm kiếm trên Internet các thông tin mới nhất sau đó truyền tải tới người dùng. Bạn sẽ phải trả tiền cho tất cả các dịch vụ tại đây.

9. NewsIsFree - http://www.newsisfree.com/
Trang web tập hợp và đọc tin NewsIsFree tìm kiếm thông tin từ 6.500 trang web. Các dịch vụ cơ bản đều miễn phí, ngoài ra còn có hai mức dịch vụ đặc biệt dành cho người dùng đăng ký.

10. Tài liệu RSS - http://www.mnot.net/rss/tutorial
Website này cung cấp các kiến thức và tài liệu cũng như các công cụ tìm hiểu RSS cho người dùng ở nhiều trình độ khác nhau. Ngoài ra, địa chỉ này cũng giới thiệu các đường liên kết tới các website về RSS khác.

Các công nghệ cạnh tranh với RSS

Trong một vài năm trở lại đây đã xuất hiện một số công nghệ có thể cạnh tranh với RSS. Tuy nhiên, chưa một công nghệ nào thực sự đạt được thành công như RSS.

Echo (http://www.intertwingly.net/wiki/pie/RoadMap)
Một nhóm nghiên cứu đã phát triển một chuẩn định dạng mới với tên gọi Echo dựa trên ý tưởng cho rằng vẫn còn nhiều vấn đề khi sử dụng RSS. Nhóm nghiên cứu này đã sử dụng một diễn đàn mở để phát triển Echo và có kế hoạch trở thành một nhân tố trung lập không phụ thuộc vào các hãng phần mềm khác.

ICE (http://www.icestandard.org/)
ICE (Information and Content Exchange – Trao đổi thông tin và nội dung) là một định dạng trao đổi thông tin dựa trên XML, cũng tương tự như RSS. ICE được Vignette và Firefly bắt đầu đề xuất vào năm 1998 tuy nhiên quá trình phát triển của chuẩn công nghệ này diễn ra khá chậm chạp. ICE được thiết kế nhằm vào đối tượng các doanh nghiệp muốn trao đổi các tài sản điện tử một cách bảo mật hoặc tạo ra các mạng lưới trao đổi thông tin. ICE có thể được coi là đối thủ cạnh tranh trực tiếp nhất với RSS.

NewsML (http://www.iptc.org/; http://www.nitf.org/)
IPTC (Hội đồng Viễn thông Báo chí Quốc tế) phát triển chuẩn NewsML như một định dạng cho nội dung tin tức. Các đặc tính của NewsML rất giống với RSS. NewsML sử dụng NITF (News Industry Text Format - Định dạng Văn bản Công nghiệp dành cho tin tức) và hoạt động khá giống HTML.

PRISM (http://www.prismstandard.org/)
PRISM (Publishing Requirements for Industry Standard Metadata) là một định dạng khác gần giống RSS. Chuẩn định dạng đã nhận được sự chấp nhận khá rộng rãi của người dùng.

Chọn nội dung RSS

Mặc dù nguồn RSS thường liên quan tới các tiêu đề tin - lấy ví dụ, BBC News cung cấp hơn 60 nguồn RSS khác nhau - tuy nhiên chúng cũng có thể truyền tải các nội dung khác. Bạn có thể điều chỉnh sự xuất hiện của các thông tin khác trong nguồn RSS.

Thông báo sự kiện. Sử dụng nguồn RSS để đăng tải các sự kiện sắp diễn ra là một các thức hiệu quả và nhanh chóng để người dùng có thể biết được kế hoạch trên website của bạn hoặc để nhắc họ về những hạn định thời gian.

Cơ sở dữ liệu. Nếu bạn có một danh sách các thông tin để chia sẻ với người khác, chẳng hạn danh sách mô tả công việc hoặc danh sách sản phẩm, RSS có thể hỗ trợ bạn.

Danh sách liên kết. Mặc dù việc sử dụng RSS để chia sẻ danh sách các liên kết tới các trang web bên ngoài không phải là một cách tốt để lôi kéo người dùng truy nhập website của bạn, song đôi khi bạn sẽ thấy RSS hoạt động tốt với những thông tin bạn cần chia sẻ.

Thông tin giới thiệu. Bất cứ khi nào bạn muốn cho người dùng biết về các thông tin liên quan tới website của bạn, hãy nghĩ tới RSS như một công cụ hiệu quả. Bạn có thể tạo ra một nguồn RSS cho các tiêu đề tin, người dùng chỉ cần kích chuột vào các tiêu đề này để có thể đọc được nội dung.

Thông báo của website. Thông qua RSS, bạn có thể để các khách hàng tiềm năng biết rằng bạn đã thay đổi hoặc cập nhật nội dung website, đặc biệt là với những site không cần thiết phải cập nhật thường nhật.

Các phiên bản RSS

Trong vài năm qua, chuẩn công nghệ RSS đã phát triển khá chắc chắn. Cùng với sự phát triển đó, RSS trải qua một số phiên bản. Trên thực tế, RSS được phát triển thành hai định dạng khác nhau, một do UserLand Software và một do RSS Working Group (một nhóm nghiên cứu phi thương mại). Mặc dù hai định dạng này được các chủ thể khác nhau ứng dụng và chúng cũng không tương thích với nhau, tuy nhiên, chúng có cấu trúc tương tự nhau. (Vấn đề bất tương thích thực chất không phải là vấn đề lớn đối với người dùng đầu cuối bởi hầu hết các trình đọc RSS đều có thể hoạt động tốt với tất cả các phiên bản RSS).

(theo Việt nam .NET Community)