(Post 28/03/2008) Phần mềm và dịch vụ miễn phí đang tràn ngập trên Internet, cung cấp vô số công cụ hiệu quả để bạn tha hồ test chiếc máy tính của mình từ tăng tốc Windows, nâng cấp bảo mật, sao lưu hệ thống, soạn thảo văn bản trực tuyến, chỉnh sửa ảnh cho đến tạo blog. Hãy cùng chúng tôi điểm qua 101 ứng viên xuất sắc nhất được Ban Biên Tập và độc giả tạp chí PC World Mỹ bình chọn.

FreshUI cung cấp những công cụ hiệu quả để bạn tinh chỉnh Windows XP

Tìm kiếm trên máy tính

Quán quân - Google Desktop Search (desktop.google.com): Không những "chế ngự" lãnh địa Internet, Google đã và đang xâm lấn vùng đất PC với con át chủ bài Google Desktop Search (GDS). Phần mềm này mang tính năng tìm kiếm nhanh và chính xác mà Google từng thể hiện trên nền web xuống máy tính. GDS nhận yêu cầu tìm kiếm từ người dùng và hiển thị kết quả trong cùng một cửa sổ trình duyệt. Điểm đáng chú ý: sau khi GDS được cài đặt, nếu bạn thực hiện tìm kiếm thông qua trang chủ Google thì kết quả cuối cùng cũng sẽ bao gồm những kết quả tìm kiếm trên máy tính.

Copernic Desktop Search (www.copernic.com): Với giao diện được thiết kế gần gũi với người dùng máy tính, có thể xem đây là công cụ tìm kiếm dễ sử dụng nhất hiện nay.

Windows Desktop Search (find.pcworld.com/56747): Phần mềm tìm kiếm trên máy tính của Microsoft khai thác tối đa lợi thế "sân nhà” để cung cấp thêm khả năng tích hợp công cụ này vào cả tiện ích thư điện tử Microsoft Outlook lẫn Outlook Express.

Yahoo Desktop Search (desktop.yahoo.com): Một trong những tính năng hấp dẫn mà phần mềm này cung cấp là cho phép người dùng xem trước tập tin ở mọi định dạng.

Tùy biến Windows XP

Quán quân - Fresh UI (www.freshdevices.com): Là loại vũ khí "hạng nặng", FreshUI cho phép bạn thay đổi các thông số cài đặt của Windows XP, trong đó có những thông số mà đa số người dùng máy tính chưa từng biết đến. Muốn thay đổi giao diện của Windows? Tùy biến thanh trình đơn Start? Chỉnh sửa các cài đặt kết nối mạng và Internet? Tất cả đều là "chuyện nhỏ” với FreshUI.

Microsoft PowerToys for Windows XP (find.pcworld.com/56138): Ai bảo Microsoft không thể viết được phần mềm xuất sắc? Những công cụ tinh chỉnh hệ thống dễ sử dụng có trong tiện ích này sẽ cho phép bạn tùy biến Windows XP bằng nhiều cách khác nhau.

Tweak and Tune (find.pcworld.com/56755): Dù không cung cấp nhiều tùy chọn và công cụ như FreshUI nhưng tiện ích này dễ sử dụng và đi kèm một giao diện trực quan.

Tinh chỉnh Windows Vista

Quán quân - Tweak VI Basic (find.pcworld.com/56750): Nếu muốn thực hiện những tinh chỉnh quan trọng trên Vista, bạn nên sử dụng tiện ích này. Microsoft dường như đã phá lệ khi làm cho Vista trở nên khó điều khiển ngay cả với người dùng thành thạo. Tuy nhiên, Tweak VI cung cấp hàng trăm cách thức để điều chỉnh hệ điều hành này mà nếu bạn tự mình thực hiện sẽ cực kỳ khó khăn. Bất kể là bạn muốn "bẻ khóa" trình đơn Start, đặt một tấm ảnh lên thanh công cụ của trình duyệt IE hay tối ưu bộ nhớ CPU, hãy nghĩ đến Tweak VI.

VistabootPRO (www.vistabootpro.org): Thông thường, để thay đổi cách thức mà Windows Vista khởi động thì bạn phải học qua những thủ thuật đầy phức tạp của công cụ dòng lệnh BCDEdit. Thật may mắn, tiện ích VistabootPro sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm soát quá trình chuẩn bị và khởi động của Windows Vista mà không phải sử dụng đến BDCEdit.

Easy BCD (find.pcworld.com/56752): Cũng có chức năng chỉnh sửa BCD nhưng tiện ích này thích hợp hơn cho công việc cấu hình một máy tính chạy Vista hay hệ điều hành khác, chẳng hạn như Linux và Windows XP.

Avast có thể bảo vệ hộp thư cá nhân và máy tính của bạn khỏi virus.

Tin nhắn, thoại và video

Quán quân - Meebo (www.meebo.com): Làm thế nào để sử dụng cùng lúc nhiều dịch vụ gửi nhận tin nhắn (Instant Message - IM)? Meebo là giải pháp hữu hiệu nhất. Dịch vụ "trung gian" này cho phép bạn đăng nhập đồng thời vào 7 dịch vụ tin nhắn như AIM, Google Talk, ICQ, Jabber, MSN Live Messenger, Yahoo Instant Messenger và Meebo. Bạn sẽ thấy được toàn bộ danh bạ liên lạc trên một danh sách và có thể liên lạc người thân, bạn bè hay đồng nghiệp qua một giao diện duy nhất (hay nói chính xác là một cửa sổ trình duyệt). Điều này thật tuyệt vời để tán gẫu trong quá trình di chuyển hay khi sử dụng máy tính công cộng vì bạn không phải tải về ứng dụng, mọi thứ đều có sẵn trên trang chủ Meebo.

Jajah (www.jajah.com): Bạn có thể sử dụng dịch vụ này để thực hiện các cuộc gọi nội hạt, đường dài và quốc tế miễn phí từ chiếc điện thoại để bàn hiện có của mình. Lưu ý, số điện thoại gọi đi cũng như số điện thoại nhận cuộc gọi phải được đăng ký trước với Jajah và người dùng được cung cấp 30 phút gọi miễn phí mỗi ngày. Tất cả những gì bạn cần làm là nhập số điện thoại của bạn và số điện thoại cần gọi tại trang chủ dịch vụ, sau đó điện thoại của bạn sẽ đổ chuông, nhấc ống nghe lên và cuộc gọi đã sẵn sàng.

Skype (www.skype.com): Ngoài chức năng tán gẫu, Skype còn cho phép thực hiện cuộc gọi miễn phí giữa các tài khoản Skype, hỗ trợ thoại kèm hình ảnh và gọi điện thoại quốc tế giá rẻ.

Gizmo (www.gizmoproject.com): Cho phép thực hiện cuộc gọi miễn phí đến các tài khoản Google Talk, Windows Live hay Yahoo Messenger và Gizmo. Gizmo cũng tích hợp với Asterisk PBX; do vậy nếu công ty của bạn sử dụng hệ thống tổng đài điện thoại dựa trên nền tảng Asterisk, bạn có thể đăng nhập và nhận các cuộc gọi theo cách này.

Yahoo Messenger (messenger.yahoo.com): Nhờ cung cấp tính năng hội nghị truyền hình, các biểu tượng vui nhộn và âm thanh độc đáo, Yahoo Messenger được độc giả PC World Mỹ bình chọn ở vị trí thứ 2 sau Windows Live Messenger.

Trillian (www.ceruleanstudios.com): Giống Meebo, Trillian cho phép đăng nhập nhiều dịch vụ IM cùng lúc. Tuy nhiên, đây là một phần mềm chứ không phải dịch vụ trực tuyến.

Windows GAIM (find.pcworld.com/56740): Phiên bản dành cho Windows của tiện ích mã nguồn mở miễn phí này cho phép bạn đăng nhập và kết nối với nhiều mạng IM khác nhau, bao gồm AIM, ICQ, IRC, Jabber, MSN, Yahoo và nhiều dịch vụ khác nữa.

Google Talk (www.google.com/talk): Dù không có "nền tảng" được cài đặt lớn như những tiện ích IM khác nhưng Google Talk có giao diện rõ ràng, đơn giản và tính năng thoại hiệu quả.

Phần mềm bảo mật

Quán quân - Avast (www.avast.com): Đa số các phần mềm bảo mật hiệu quả thường đắt đỏ nhưng Avast là trường hợp ngoại lệ. Đây là một trong số vài phần mềm phòng chống virus miễn phí có sức mạnh ngang ngửa với những phần mềm có thu phí. Avast cung cấp hơn 7 chế độ bảo mật, các công cụ giúp duyệt web an toàn và khả năng phòng chống virus ở chế độ thời gian thực dành cho hệ điều hành cũng như Outlook. Avast có khả năng tự động tải về và cài đặt các bản nâng cấp, tương thích với Windows Vista và XP.

ZoneAlarm (www.zonealarm.com): Phần mềm tường lửa miễn phí này đủ khả năng đánh bại bất kỳ tính năng tường lửa nào mà Microsoft đem vào Windows, kể cả những tính năng trong Windows Vista. ZoneAlarm cung cấp khả năng bảo vệ luồng dữ liệu vào/ra trên mạng.

AVG Anti-Virus Free (free.grisoft.com/doc/1): Có khả năng chống virus và tin tặc, phần mềm này làm việc với cả Windows Vista và những phiên bản Windows trước đó.

SMAC (www.klcconsulting.net/smac): Tiện ích này cho phép bạn thay đổi địa chỉ MAC của một card mạng không dây. Bạn có thể sử dụng SMAC để thực hiện một thử nghiệm về bảo mật hay thiết lập sự "riêng tư” cho máy tính của mình.

Microsoft Windows Defender (find.pcworld.com/56636): Dù không phải là một người hâm mộ phần mềm bảo mật của Microsoft nhưng chắc chắn bạn cũng sẽ thích một vài tính năng ở công cụ này. Chẳng hạn như Software Explorer, cho phép vô hiệu hóa các ứng dụng tự khởi chạy cùng lúc với quá trình khởi động của Windows.

Spybot Search & Destroy (find.pcworld.com/51646): Thực tế cho thấy, không phần mềm bảo mật nào có thể phát hiện và tiêu diệt được tất cả spyware. Là phần mềm phòng chống spyware được nhiều người yêu thích, Spybot xứng đáng có mặt trong hàng phòng ngự cho máy tính của bạn.

Phần mềm giải trí

Quán quân - VLC Media Player (www.videolan.org/vlc): Nếu thường xuyên sử dụng tiện ích Windows Media Player để xem phim, bạn chắc chắn sẽ gặp phải trường hợp một số tập tin không thể phát được bởi vì thiếu codec. Thay vì phải vất vả lục tung Internet để tìm kiếm codec, hãy sử dụng VLC. Phần mềm này không những có thể phát nhiều định dạng tập tin đa phương tiện, đĩa DVD/VCD mà còn hỗ trợ nhiều giao thức truyền phát (streaming) nội dung số khác.

iTunes (www.itunes.com): Cùng được độc giả PC World Mỹ bình chọn là những tiện ích xem video yêu thích nhất, iTunes được đánh giá là "một hình mẫu cho tính năng quản lý bài hát và tùy biến danh sách playlist".

Foobar2000 (www.foobar2000.org): Phần mềm nghe nhạc đơn giản này khi hoạt động sẽ không chiếm dụng nhiều bộ nhớ RAM và tài nguyên hệ thống, hỗ trợ nhiều định dạng tập tin âm thanh.

Với Picasa, việc tìm kiếm, quản lý và chỉnh sửa ảnh có thể thực hiện một cách dễ dàng.

Chỉnh sửa ảnh

Quán quân - Google Picasa (picasa.google.com): Tại sao phải trả hàng trăm đôla cho một phần mềm xử lý đồ họa trong khi bạn có thể sử dụng một tiện ích miễn phí thuộc hàng "sao" như Google Picasa? Tiện ích chỉnh sửa và chia sẻ hình ảnh từ Google này được cả biên tập viên và độc giả PC World Mỹ bình chọn. Picasa có giao diện đẹp, xuất sắc trong tính năng quản lý bộ sưu tập cũng như cho phép người dùng dễ dàng sử dụng các công cụ chỉnh sửa ảnh.

Snapfire (www.snapfire.com): Tiện ích này cho phép người dùng dễ dàng chỉnh sửa, quản lý và chia sẻ bộ sưu tập ảnh của mình.

Irfanview (www.irfanview.com): Dù đã xuất hiện từ khá lâu nhưng Irfanview vẫn được đánh giá là tiện ích xem ảnh miễn phí tốt nhất với khả năng hỗ trợ tất cả định dạng tập tin ảnh, cho phép tạo slideshow và thực hiện những tác vụ khác chẳng hạn như loại bỏ mắt đỏ.

StudioLine Photo Basic (find.pcworld.com/56625): Phần mềm tuyệt vời để lưu trữ và quản lý bộ sưu tập ảnh.

Microsoft Photo Info (find.pcworld.com/56626): Phần mềm hữu ích này được tích hợp trực tiếp vào Windows Explorer, cho phép bạn xem trước một ảnh và các siêu dữ liệu liên quan bằng cách nhấn phải chuột lên tập tin ảnh đó.

FastStone MaxView (www.faststone.org): Bạn có thể dễ dàng cất tiện ích chỉnh sửa ảnh "tí hon" này (1,3MB) trên một chiếc đĩa mềm hay bút nhớ USB. Xin đừng vội "trông mặt mà bắt hình dong", FastStone MaxView cung cấp nhiều công cụ chỉnh sửa ảnh như xoay/lật, điều chỉnh kích thước hay làm mờ ảnh.

Media Purveyor (www.mediapurveyor.com): Nếu bạn phải lưu trữ hàng "gi" các tập tin nhạc, phim ảnh và ảnh chụp thì phần mềm miễn phí này đáng để bạn quan tâm. Không chỉ cung cấp tính năng chỉnh sửa ảnh, Media Purveyor cho phép quản lý và sắp xếp thư viện đa phương tiện. Ngoài ra, ứng dụng còn lập chỉ mục cho thư viện để dễ dàng tìm kiếm, phát các tập tin âm thanh và video.

GIMP - GNU Manipulation Program (www.gimp.org): Dành cho tín đồ của phần mềm mã nguồn mở; dù không dễ sử dụng nhưng gần như có đủ sức mạnh của Photoshop.

Paint.Net (find.pcworld.com/56630): Phần mềm chỉnh sửa mạnh mẽ này cho phép người dùng phục hồi không giới hạn những tác vụ vừa thực hiện và vô số hiệu ứng đặc biệt. Thậm chí, bạn còn có thể xử lý theo từng lớp (layer).

Email miễn phí

Gmail cung cấp miễn phí nhiều tính năng hơn so với các dịch vụ webmail khác

Quán quân - Gmail (www.gmail.com): Một tượng đài khó đánh đổ đối với nhiều dịch vụ email miễn phí chính là Gmail. Dịch vụ webmail này không những cung cấp nhiều dung lượng lưu trữ hơn những gì bạn cần thiết, Gmail còn có giao diện đẹp, tốc độ đáp ứng nhanh và nhiều tính năng tiềm ẩn khác. Ngoài ra, Gmail còn có thể làm việc với tiện ích gửi nhận email hiện tại của bạn. Bạn cũng có thể sử dụng Gmail để chuyển tiếp email sang các tài khoản khác (chọn Settings.Forwarding and POP để cấu hình cả hai tùy chọn trên). Gmail cũng cho phép thiết lập các quy luật để kiểm soát email nhận được tự động.

Yahoo Mail (mail.yahoo.com): Hãy luôn để mắt đến dịch vụ này bởi vì Yahoo hiện đang thử nghiệm một phiên bản mới. Dịch vụ này có giao diện đẹp và hoạt động giống ứng dụng email trên máy tính để bàn hơn là dịch vụ webmail thông thường.

Microsoft Windows Live Mail (find.pcworld.com/56638): Dịch vụ này từng được biết đến trước đây dưới tên gọi Hotmail vừa được "tân trang" lại đáng kể, trông hấp dẫn và giống với Outlook.

Spamato (www.spamato.com): Quá chán nản với hàng đống thư rác trong hộp thư của mình? Tiện ích bổ sung dành cho Outlook, Thunderbird và Mozilla Mail sẽ làm mọi thứ có thể để loại bỏ tận gốc những email không mời mà đến.

Thunderbird (find.pcworld.com/56640): Tiện ích gửi nhận email này có giao diện đơn giản nhưng đẹp mắt, đi kèm tính năng lọc thư rác, chống website lừa đảo, tìm kiếm nhanh và kiểm tra từ vựng.

Eudora (www.eudora.com): Tiện ích gửi nhận email được yêu thích này đã xuất hiện từ khá lâu. Người dùng nào từng trải qua trạng thái quá tải email (gần như ai cũng thế) ắt hẳn sẽ yêu thích cách thức sắp xếp email dựa trên các thư mục của Eudora.

IncrediMail (www.incredimail.com): Nếu bạn thích chèn các hình ảnh động, hiệu ứng 3D, âm thanh và nhiều thứ màu mè khác vào email, phần mềm này là sự lựa chọn hợp lý.

Chia sẻ tập tin

Quán quân – AllPeers (www.allpeers.com): Bạn cần chia sẻ tập tin? Hãy quên việc sử dụng các tiện ích email, BitTorrent và gửi nhận tin nhắn - bởi vì bạn có một giải pháp mới hiệu quả hơn. AllPeers, hoạt động với Firefox (phiên bản dành cho IE đang được lên kế hoạch phát triển) cho phép bạn thiết lập các thư mục để chia sẻ tập tin. Bạn có thể chỉ định những ai được truy xuất các tập tin này, gửi tin nhắn đến họ thông báo các tập tin đã sẵn sàng để tải về. Ngoài ra, bạn có thể chia sẻ trang web và hình ảnh, có thể xem bất kỳ tập tin giải trí nào nhận được từ người dùng khác ngay trong Firefox.

Pando (www.pando.com): Phần mềm chia sẻ ngang hàng này cho phép bạn dễ dàng nhận các tập tin dung lượng lớn thông qua các tiện ích email hay tin nhắn tức thời. Tiện ích này thực sự hữu ích bởi vì hầu hết nhà cung cấp dịch vụ ISP đều hạn chế dung lượng tập tin đính kèm khi gửi và nhận email.

uTorrent (www.utorent.com): Dù chuẩn BitTorrent là giao thức tốt nhất để chia sẻ tập tin nhưng uTorrent lại hiệu quả hơn so với tiện ích BitTorrent. Phần mềm này có những tính năng bổ sung như công cụ hạn chế băng thông tải lên và tải xuống.

Allpeers cho phép bạn chia sẻ hình ảnh, nhạc và video thông qua trình duyệt Firefox

Sao lưu và đồng bộ tập tin

Quán quân - Mozy (www.mozy.com): Các phần mềm, website sao lưu thông thường chỉ cung cấp những tính năng cơ bản và hy vọng bạn sẽ trả phí để sử dụng những tính năng nâng cao. Đó không phải trường hợp của Mozy, một dịch vụ sao lưu trực tuyến đầy đủ tính năng. Ví dụ, bạn có thể chỉ sao lưu các tập tin có sự thay đổi, qua đó tiết kiệm đáng kể thời gian và không gian lưu trữ. Bạn cũng có thể duyệt qua hồ sơ sao lưu trong 30 ngày để xác định các phiên bản trước đây của một tập tin. Người dùng am tường về kỹ thuật sẽ hài lòng với tính năng điều tiết băng thông cho công việc sao lưu, hay tạm ngưng quá trình sao lưu khi mức độ sử dụng CPU vượt một giá trị định sẵn. Bạn được cung cấp miễn phí 2GB dung lượng lưu trữ; trên mức này, bạn phải trả phí sử dụng.

MediaMax (www.mediamax.com): Bạn nghĩ gì về 25GB dung lượng lưu trữ miễn phí? Đó chính là những gì bạn có được từ MediaMax.

XDrive (www.xdrive.com): với dịch vụ này, bạn sẽ được cung cấp miễn phí 5GB dung lượng lưu trữ, một tiện ích sao lưu và một cách thức để chia sẻ thư mục với người dùng khác.

Microsoft SyncToy (find.pcworld.com/56648): Phần mềm miễn phí từ Microsoft cho phép bạn giữ cho các thư mục trên các máy tính khác nhau được tự động đồng bộ - một công cụ tuyệt vời để đồng bộ dữ liệu giữa máy tính để bàn và máy tính xách tay.

Everyday Auto Backup (find.pcworld.com/56778): Nếu đang tìm kiếm phần mềm đơn giản để sao lưu dữ liệu, hãy thử sử dụng công cụ này.

Microsoft Foldershare (www.foldershare.com): Sử dụng công cụ này để đồng bộ các tập tin với nhiều máy tính - kể cả máy Apple - thông qua Internet.

(theo PC World VN)