| (Post 16/02/2006) Được đánh
giá là một trong năm nghề “nóng” nhất khi Việt Nam gia nhập WTO nên theo
nhận định của một số chuyên gia về lĩnh vực Công nghệ thông tin (CNTT),
để nắm bắt kịp thời những cơ hội việc làm và khả năng thăng tiến thì những
kỹ sư CNTT của VN cần có sự chuẩn bị tốt về chuyên môn cũng như khả năng
thích nghi. Trao đổi với PV Báo Phụ Nữ Việt Nam (PNVN), ông Nguyễn Khắc
Thành – Giám đốc Trung tâm Aptech FPT – đã nhấn mạnh đến vấn đề này.
Ông nghĩ gì khi Việt Nam (VN) gia nhập WTO trong
bối cảnh CNTT phát triển mạnh mẽ như hiện nay?
Sau cuộc khủng hoảng của DOT Com năm
2000, từ đó đến nay thị trường CNTT thế giới phát triển rất nhanh và mạnh.
Ở VN cũng ghi nhận sự tăng trưởng cao. Riêng ngành công nghệ phần mềm
trong 3 năm trở lại đây luôn duy trì ở tốc độ tăng trưởng cao 30 – 40%.
Tốc độ tăng trưởng này cũng có nghĩa nó cần một lực lượng lao động rất
lớn. Xin đưa ra một ví dụ là công ty FPT Software - một công ty chuyên
gia công phần mềm của FPT, cuối năm 2004 mới có khoảng 400 nhân viên nhưng
đến nay số lượng nhân viên đã tăng lên gấp đôi, chỉ riêng công ty này
trong năm 2005 cũng đã tạo ra hơn 500 việc làm. Có thể thấy đây là một
cơ hội rất lớn cho lực lượng lao động trẻ của VN để được thăng tiến trong
một ngành kinh tế mở đầy tiềm năng. Như vậy, cùng với sự phát triển mạnh
mẽ của lĩnh vực CNTT thì việc VN gia nhập WTO chắc chắn sẽ là chìa khóa
mở ra nhiều cơ hội việc làm cho đội ngũ kỹ sư CNTT. Vấn đế là chúng ta
chuẩn bị lực lượng lao động đến đâu để đón đầu cơ hội.
Theo ông, sẽ có những thuận lợi và khó khăn gì đối
với kỹ sư CNTT Việt Nam khi tham gia thị trường quốc tế?
Chúng ta đang được sống trong môi trường
mở. Những thành tựu khoa học và công nghệ mới không còn bó hẹp trong phạm
vi của một quốc gia mà được chuyển giao nhanh chóng và mạnh mẽ giữa các
nước trên thế giới. Vì thế, đội ngũ kỹ sư CNTT của VN có thể tiếp cận
rất nhanh với công nghệ mới. Hơn nữa, chúng ta đang sở hữu trong tay một
đội ngũ lao động trẻ, dồi dào và có khả năng nắm bắt nhanh. Những phẩm
chất vốn có như cần cù, không ngừng học hỏi sẽ giúp cho người VN tranh
thủ được kinh nghiệm quản lý, kỹ thuật và công nghệ của nước ngoài. Đó
thực sự là những thuận lợi rất lớn khi VN mở cửa hội nhập vào thị trường
CNTT thế giới.
Tuy nhiên, việc gia nhập thị trường CNTT
quốc tế cũng đặt ra nhiều thách thức đối với họ. Trước hết là trình độ
ngoại ngữ. Trong thời đại toàn cầu hóa, hầu hết các ngành nghề đều cần
đến yếu tố này, đặc biệt là ngành CNTT. Song, khi những kỹ sư CNTT của
chúng ta bắt đầu gia nhập thị trường quốc tế thì điểm yếu này lại bộc
lộ khá rõ, đặc biết là các kỹ năng về giao tiếp và đàm phán. Tiếp đến
là trình độ quản lý. Trên thực tế, những kỹ sư CNTT của VN hiện đang làm
ở những vị trí cấp quản lý như quản trị dự án, trưởng nhóm... rất ít,
chủ yếu mới tập trung trong khâu lập trình.
Thứ ba là tác phong làm việc. Do xuất
phát điểm thấp, chúng ta thực hiện CNH từ một nền nông nghiệp nên tính
kỷ luật trong lao động chưa cao. Điều này ảnh hưởng khá nhiều đến “thương
hiệu” của lao động VN trên trường quốc tế. Nếu chúng ta không thích nghi
tốt, chương trình đào tạo và hệ thống bằng cấp không phù hợp với tiêu
chuẩn quốc tế cũng như đòi hỏi của thị trường thì những kỹ sư CNTT của
chúng ta sẽ không có việc làm, thậm chí là phải chịu cảnh “lấn sân” của
lao động từ nước ngoài vào nước ta làm việc. Đây sẽ là một sự lãng phí
rất lớn không chỉ về chi phí đầu tư cho đào tạo mà còn cả nguồn chất xám.
Là người đứng đầu một trung tâm chuyên
đào tạo kỹ sư CNTT ở VN, ông nghĩ gì về hoạt động đào tạo CNTT trong các
trường học của VN hiện nay?
Phải thừa nhận rằng giữa đào tạo và lao
động thực tế luôn có khoảng cách. Nhiệm vụ của mình là làm sao giữ cho
khoảng cách đó càng hẹp càng tốt. Việc nhà trường trang bị những kiến
thức gốc, mang tính hàn lâm cho lực lượng kỹ sư trẻ là yếu tố cần nhưng
chưa đủ, mà phải có sự bổ sung của các kỹ năng ứng dụng mới giúp các cử
nhân khi ra trường thích ứng nhanh với thị trường lao động.
Hơn nữa, việc tạo ra một cơ chế thông
thoáng trong việc thừa nhận những bằng cấp không chính quy sẽ là rất cần
thiết nhằm tạo ra nhiều cơ hội hơn cho những bạn trẻ yêu thích lĩnh vực
này. Được biết, trong Luật giáo dục sữa đổi sẽ có hiệu lực từ năm 2006,
Bộ GD&DT đã đưa ra một quyết sách kịp thời, đó là tạo ra một cơ chế
để hệ thống bằng cấp có sự liên thông với nhau. Cụ thể, tấm bằng có được
từ những hệ thống đào tạo hai năm giống như của Aptech có thể sẽ được
công nhận tương đương như bằng cao đẳng. Thực tế, chương trình đào tạo
của Aptech hiện đã được một số trường đại học nước ngoài thừa nhận. Chỉ
cần học viên đã tốt nghiệp Aptech học thêm một năm rưỡi thì sẽ được cấp
bằng của trường đó.
Theo ông, con đường nào là thích hợp
với ngành CNTT nói chung và lực lượng kỹ sư CNTT của VN nói riêng?
Khi hội nhâp vào thị trường quốc tế,
ngành CNTT Việt Nam muốn phát triển thì cần phải đi bằng cả hai chân,
tức là vừa phát triển thị trường trong nước vừa phát triển thị trường
nước ngoài, có như vậy, ta mới có sự phát triển bền vững. Do đó, việc
cần làm là phải thực hiện xúc tiến thương mại tốt, bằng cách xây dựng
cho mình một hình ảnh đáng tin cậy. Giống như ngành du lịch cần một khẩu
hiệu để quảng bá, những kỹ sư CNTT của VN cũng nên xây dựng cho mình hình
ảnh “Việt Nam là điểm đến, là sự lựa chọn đáng tin cậy” của các doanh
nghiệp cần gia công phần mềm.
Tất nhiên, để sáng tạo được những phần
mềm mang tính ứng dụng cao như Microsoft bán ra thị trường đối với các
kỹ sư CNTT VN là một tương lai khá xa. Tuy nhiên, hãy nhìn lại những gì
đã đạt được trong thời gian qua, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng vào
khả năng đó. Cách đây 2 năm, VN chưa được xếp hạng trên bảng tổng sắp
thế giới nhưng hiện nay chúng ta đã có được một chỗ đứng. Mặc dù mới ở
vị trí khiêm tốn nhưng VN đã được xem là một sự lựa chọn về gia công phần
mềm, đặc biệt là với đối tác Nhật Bản. Họ rất coi trọng những sản phẩm
của các kỹ sư CNTT VN. Họ coi VN là sự lựa chọn thứ 4 của họ. Đây thực
sự là một tín hiệu đáng mừng. Song, điều tôi muốn nhấn mạnh là chúng ta
hãy chuẩn bị lực lượng lao động thật tốt với trình độ tay nghề và khả
năng thích ứng cao khi đó sẽ có cơ hội để phát triển.
Xin cám ơn ông!
Thu Thủy
(theo Báo Phụ Nữ Việt Nam) |
