(Post 21/08/2007) Có khá nhiều cách để nâng cấp lên Windows Vista. Nếu bạn mới “tậu” máy tính cách đây không lâu và không hài lòng với những gì XP mang lại, việc nâng cấp lên Vista có thể tạo ra những khác biệt. Trong bài viết này, bản thử nghiệm RC 2 (Release Candidate) của Windows Vista Ultimate Edition được sử dụng để cài trên một số máy tính sử dụng BXL 2 nhân của AMD (Athlon 64 X2) và những chiếc MTXT sử dụng BXL Intel Pentium M 1,4GHz (xuất hiện cách đây khoảng 3 năm). Việc nâng cấp trên nhiều máy suôn sẻ, nhưng có một số máy gặp trục trặc. Phiên bản chính thức của Vista có thể sẽ thực hiện việc chuyển đổi suôn sẻ hơn vì sau khi phiên bản chính thức cho người dùng cuối ra mắt các nhà sản xuất thiết bị phần cứng sẽ cập nhật trình điều khiển thiết bị mới thích hợp với Vista.

Hình 1. Windows Easy Transfer có thể giúp bạn sao chép dữ liệu cá nhân và các thiết lập từ máy tính cũ sang máy tính mới

Những lời khuyên hữu ích

Trước khi quyết định nâng cấp, bạn cần phải xác định xem phần cứng và phần mềm của máy tính đang sử dụng có làm việc với Vista không.

Windows Vista yêu cầu cấu hình phần cứng tối thiểu cao hơn những phiên bản trước – bộ xử lý 800MHz, RAM 512MB và card đồ họa tương thích với DirectX 9. Trước khi nâng cấp, hãy sử dụng tiện ích Windows Vista Upgrade Advisor của Microsoft (tải về tại find.pcworld.com/54172) để kiểm tra hệ thống của bạn. Nó sẽ cho bạn biết những phần cứng, phần mềm tương thích và cả những thành phần không tương thích với Vista.

Upgrade Advisor sẽ liệt kê những thành phần có vấn đề, chẳng hạn như bộ nhớ không đủ, thiếu dung lượng ổ cứng hoặc phần mềm không tương thích với Vista và cung cấp cho bạn một danh sách những việc cần thực hiện trước và sau khi nâng cấp. Một trong những máy tính thử nghiệm, MTXT Toshiba Satellite M35, được đề nghị giải phóng dung lượng trống của ổ cứng thêm 11GB và gỡ bỏ một số tiện ích của Toshiba. Upgrade Advisor đề nghị kiểm tra trên Windows Update để cập nhật trình điều khiển thích hợp của card mạng không dây sau khi nâng cấp lên Vista. Ngoài ra, Upgrade Advisor còn “bồi” thêm cảnh báo những tiện ích còn lại của Toshiba, Partition Magic của Symantec, QuickTime của Apple và tường lửa ZoneAlarm của Zone Labs có thể không làm việc tốt sau khi nâng cấp lên Vista.

Nếu những phần cứng không tương thích đem lại rắc rối cho bạn sau khi nâng cấp, hãy vô hiệu chúng và chờ cho tới khi nhà sản xuất cập nhật trình điều khiển thiết bị thích hợp với Vista.

Bắt đầu cài đặt

Trước tiên, bạn cần lựa chọn phiên bản của Vista để cài đặt. Tham khảo mục “Chi phí để nâng cấp Vista”. Chi phí nâng cấp sẽ tùy thuộc vào lựa chọn của bạn; thường trong khoảng từ 100 – 400 USD (kể cả khi bạn quyết định cài mới).

Giả sử bạn đang sở hữu một hệ thống 64-bit, bạn có thể lựa chọn cài đặt phiên bản 32-bit hoặc 64-bit của Vista. Trong thời điểm này, một số người dùng vẫn thích lựa chọn phiên bản 32-bit. Thật sự, người dùng sẽ không nhận thấy sự khác biệt giữa 2 phiên bản này khi chạy những ứng dụng thông thường trừ khi chạy những ứng dụng nặng như AutoCAD, xử lý hình ảnh hoặc biên tập video. Ngoài ra, trình điều khiển thiết bị cho phiên bản 64-bit rất khó kiếm. Hiện các nhà sản xuất phần cứng đang bắt đầu cung cấp cho người dùng cả hai phiên bản 32-bit và 64-bit của trình điều khiển thiết bị phần cứng của mình. Các trình điều khiển 32-bit thường chỉ chạy tốt trên những hệ thống 32-bit, còn phiên bản 64-bit của Vista thì không cho phép cài đặt trình điều khiển nếu không có chứng nhận của Microsoft, điều này càng làm giới hạn trình điều khiển thích hợp với Vista.

Hình 2. Upgrade Advisor giúp việc cài đặt dễ dàng hơn

Sao lưu – an toàn trước tiên

Cần thực hiện sao lưu trước vì khi cài đặt Vista có thể làm thay đổi những thiết lập cấu hình ứng dụng và các tập tin dữ liệu của bạn. Bạn có thể sử dụng Windows Easy Transfer để sao lưu những dữ liệu cần thiết trước khi cài đặt. Một đường dẫn đến tiện ích Windows Easy Transfer sẽ xuất hiện khi bạn đưa đĩa cài đặt Vista vào máy tính đang sử dụng Windows 2000 hoặc XP. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng Windows Easy Transfer để sao chép dữ liệu cá nhân và các thiết lập từ máy tính cũ sang máy tính mới cài Vista.

Cách đơn giản nhất để thực hiện việc cài mới là khởi động máy tính từ đĩa cài đặt. Bạn có thể chọn nơi cài đặt HĐH và quá trình cài đặt mất khoảng 30 phút. Bạn cần thực hiện một số thủ tục trong quá trình cài đặt như chọn khu vực giờ, tạo tài khoản người dùng, thiết lập kết nối mạng... HĐH sẽ tự động điều chỉnh các thiết lập bảo mật dựa trên loại kết nối mạng của bạn. Nếu bạn xác định dùng mạng công cộng, Vista sẽ tắt chế độ chia sẻ tập tin và máy in. Vì thế, khi kết nối vào mạng WiFi trong những quán café Internet, bạn không thể dò tìm được những máy tính khác trong mạng; và tất nhiên các máy tính khác cũng không nhìn thấy máy tính của bạn. Nếu chọn loại mạng gia đình hoặc công ty, máy tính của bạn sẽ hiện diện trong mạng nhưng những thiết lập về chia sẻ tập tin và máy in vẫn không thay đổi.

Cá nhân hóa HĐH

Sau khi cài đặt và khởi chạy Vista, có thể bạn cần tinh chỉnh cấu hình một chút để Vista giống với Windows 2000/XP theo thói quen của mình. Trước hết, bạn hãy “liếc” qua một lượt để làm quen với giao diện mới của Vista. Hầu hết các thiết lập cấu hình đều vẫn giữ nguyên, tuy nhiên có một số lại nằm ở vị trí khác hoặc đổi tên gọi. Chẳng hạn Display Properties, chúng ta vẫn thường truy cập bằng cách nhấn phải chuột trên màn hình Desktop và chọn Properties. Vista thay thế Display Properties bằng tên gọi Personalize. Nhấn vào mục Personalize sẽ mở ra một giao diện Control Panel mới, nó chứa những liên kết đến các thiết lập cấu hình, bao gồm Screen Saver, Mouse Pointers, Theme và cả Display Settings quen thuộc. Một liên kết mới được đặt ở trên đầu màn hình cho phép người dùng điều chỉnh màu sắc, độ trong suốt của các cửa sổ làm việc trong giao diện Aero.

Device Manager, một mục rất hữu ích cho người dùng được đặt liên kết trong Classic View của giao diện Control Panel mới. Device Manager vẫn là cách nhanh nhất để người dùng xác định và khắc phục những lỗi liên quan đến trình điều khiển thiết bị. Bạn chỉ việc mở mục Device Manager, nhấn đúp chuột vào phần cứng gặp trục trặc, chọn tab Driver trong cửa sổ vừa hiển thị. Nhấn chọn Update Driver để tìm kiếm trình điều khiển mới có trên máy hoặc trên Internet. Trong Windows XP, người dùng không gặp trục trặc nào đáng kể với cách khắc phục lỗi này và may mắn là nó vẫn được Microsoft giữ nguyên trong phiên bản Vista.

Hình 4. Giao diện mới của Control Panel với một số mục thay đổi

Hỗ trợ phần cứng: Chờ

Thực hiện cài mới hai phiên bản 32 và 64-bit của Vista trên hệ thống AMD 64 X2, cách cài đặt hai phiên bản này gần giống hệt nhau và đều gặp một vài trục trặc nhỏ. Cả hai hệ thống 32 và 64-bit đều không thể nhận dạng được card mạng không dây giao tiếp PCI của Asus, trên website của Asus cũng không có trình điều khiển thích hợp.

Trên hệ thống Athlon XP 3200+, cài mới phiên bản 32-bit của Vista hầu như không gặp bất cứ sự cố gì; mọi thứ đều làm việc tốt trừ card âm thanh tích hợp trên bo mạch chủ. Riêng với MTXT Satellite M35 của Toshiba thì có trục trặc nghiêm trọng. Sau khoảng 20 phút kiểm tra hệ thống, Windows Setup yêu cầu gỡ cài đặt phần mềm Easy CD Creator 6.1 của Roxio và ngưng quá trình cài đặt. Sau khi thực hiện theo yêu cầu này và thử cài đặt lại một lần nữa thì quá trình cài đặt kéo dài suốt 1 giờ đồng hồ trước khi treo máy hoàn toàn.

Nhìn chung, một HĐH mới thường gặp phải vấn đề tương thích với phần cứng và phần mềm ứng dụng, vì vậy cách khôn ngoan nhất là chờ đợi cho tới khi Windows Vista xuất hiện trên các kệ đĩa trong các cửa hàng vào cuối tháng này.

Hỏi. Nếu không có ổ đọc DVD, liệu tôi có thể cài đặt được Windows Vista?

Đáp: Được, nhưng bạn cần yêu cầu Microsoft thay thế đĩa DVD cài đặt bằng bộ đĩa CD. Cho đến thời điểm bài viết này, Microsoft vẫn chưa xác định chi phí trong trường hợp người dùng muốn cài đặt bằng bộ đĩa CD.

Hỏi. Có thể thoát khỏi quá trình cài đặt Vista?

Đáp: Windows Vista sẽ tự động khôi phục lại phiên bản Windows cũ trong trường hợp việc nâng cấp không thành công. Tuy nhiên, một khi Vista đã hoàn tất quá trình cài đặt, bạn không có cách nào quay trở lại HĐH cũ.

Hỏi. Nếu lỡ chọn phiên bản Vista Home Premium, sau đó có thể nâng cấp lên phiên bản Ultimate Edition không?

Đáp: Tất nhiên là được. Nhưng nếu sử dụng phiên bản 64-bit, bạn không thể chuyển đổi sang phiên bản 32-bit và ngược lại. Trong kế hoạch tương lai, Microsoft sẽ bổ sung một tiện ích trong Control Panel cho phép người dùng bổ sung những tính năng mới cho HĐH đang sử dụng; tuy nhiên, chi phí và những thông tin liên quan vẫn chưa được Microsoft công bố.

Đông Quân
PC World Mỹ

(theo PC World VN)