(Post 27/06/2008) Với phiên bản mới nhất, trình duyệt của Mozilla tiếp tục đưa ra tiêu chuẩn mới cho trình duyệt Web nói chung. Mozilla đang tổ chức bữa tiệc toàn cầu ăn mừng sự kiện Firefox 3 ra đời – và nỗ lực xác lập kỷ lục thế giới mới cho chương trình phần mềm được tải nhiều nhất. Đó có thể là hành động ngốc nghếch và lập dị, nhưng có vấn đề gì? Tại sao lại không làm cho xôm tụ một chút?

Firefox cũng cải thiện tính năng bảo mật

Cho đến nay, Firefox đã đặt ra tiêu chuẩn cho trình duyệt Web kể từ khi nó xuất hiện năm 2004. Tại thời điểm đó, Internet Explorer của Microsoft thống trị hệ thống Web, và nó thực hiện công việc của mình một cách tệ hại. Nhưng trừ khi bạn có đủ hiểu biết để thử những lựa chọn khác ví dụ như Opera hay vẫn hy vọng vào hành động tiếp theo của Netscape, nếu không bạn vẫn kẹt với IE.

Firefox là một luồng hơi thở mới. Nó có tất cả những gì IE không có. Nó an toàn và nhanh, nó cũng hỗ trợ các mở rộng để biến trình duyệt từ một công cụ thông thường thành kinh nghiệm tin học thú vị trong thời đại mới.

Cùng với thời gian Firefox cũng dần bị suy giảm, Mozilla vẫn giữ việc thêm các tính năng mới, tuy nhiên đi kèm với nó là sự tiêu tốn của bộ nhớ, độ ổn định và hiệu suất máy tính. Cùng thời điểm đó, Microsoft cuối cùng cũng buộc phải cải thiện lại cho Internet Explorer. Firefox vẫn là lựa chọn tốt nhưng nó khó có thể đánh bại IE 7.

Tuy nhiên, với phiên bản mới nhất này, Firefox đã quay lại.

Giải quyết vấn đề bộ nhớ

Một trong những điều Firefox 2 làm sử dụng khó chịu là cách nó xử lý bộ nhớ. Trình duyệt được sử dụng càng lâu, càng nhiều trang được load về, càng nhiều bộ nhớ bị tiêu tốn. Kết quả cho một số người sử dụng – đặc biệt là những người với hệ thống không có nhiều bộ nhớ - là hiệu suất hoạt động sụt giảm.

Một vấn đề nữa là tính ổn định. Firefox 2.x gặp phải lỗi nghiêm trọng – toàn bộ cửa sổ trình duyệt treo hoặc bị đóng – trung bình 2 ngày 1 lần.

Thói quen quản lý bộ nhớ yếu kém của Firefox là điều hạ gục máy tính của người dùng. Ví dụ, Firefox 2.x sử dụng những phần bộ nhớ có kích thước khác nhau. Nó liên tục chiếm giữ rồi giải phóng bộ nhớ khiến cho bản đồ bộ nhớ của nó trông giống như một trò chơi ghép hình biến dạng. Ở đây là một lỗ hổng, ở kia là một điểm rắc rối mà ai đó đập vỡ một mảnh để cố ghép vừa,...

Thêm vào đó, Firefox 2.0 giữ bản sao của hình ảnh với kích cỡ thực trong bộ nhớ. Khi bạn trình bày một tập tin JPEG hay bất cứ định dạng ảnh nén nào, Firefox giữ các hình ảnh này ở kích thước thật chưa được nén kể cả khi bạn đang không sử dụng chúng. Vì một bức ảnh 100k có thể chiếm đến hơn 1 MB trong bộ nhớ, cách xử lý ảnh cũ kỹ này lãng phí bộ nhớ một cách nhanh chóng.

Các kỹ sử của Mozzila có vẻ như đã sửa lỗi này – hay ít nhất là cải thiện nó – trong phiên bản 3. Bây giờ nếu bạn không sử dụng ảnh, nó sẽ được ghi vào bộ nhớ với định dạng nén gốc. Họ cũng đã xử lý vấn đề bản đồ bộ nhớ.

Firefox 3 đang sử dụng cách giải quyết kết thúc trên bộ nhớ cache của nó. Suy nghĩ của các nhà phát triển là nếu bạn không gọi lại một trang đã được xem trước đó trong khoảng nửa giờ, việc tiết kiệm bộ nhớ bằng cách xóa bỏ trang đó trong cache quan trọng hơn khả năng bạn sẽ load tài liệu cũ nhanh hơn.

Kết quả là, không kể đến các tiến bộ khác, Firefox 3 nhanh hơn và ổn định hơn so với các tiền nhiệm của nó. Qua kiểm nghiệm cho thấy rằng, trung bình, việc mở và đóng tab ở Firefox 2.0.0.14 sử dụng nhiều hơn khoảng 5% RAM mỗi phiên tab so với Firefox 3.

Hiệu suất

Ngoài tiến bộ về bộ nhớ, Firefox nhanh hơn và ổn định hơn các tiền nhiệm của nó vì một số lý do khác. Nhờ nền tảng hiển thị Web Gecko 1.9 đã được cải thiện rất nhiều, Firefox xử lý các trang phức tạp – như trang chủ của Computerworld, với nội dung, đồ họa và hoạt ảnh – “xuất hiện” trên màn hình, chứ không được từ từ vẽ ra.

Để kiểm tra điều này, chúng tôi thử một nhóm các trang web, đầu tiên với Firefox 2.0.0.14 rồi với 3.0. (Trong tất cả các trường hợp, đều được dọn sạch cache). Thời gian từ khi một trang Web được gọi cho đến khi nó xuất hiện trọn vẹn trên màn hình đã giảm khoảng 20% đến 35%.

Tiếp theo, kiểm tra khả năng tích hợp của Firefox 3 với các chuẩn Web như CSS, JavaScript, SVG và SML với Acid3 test của Dự án chuẩn Web.

Firefox 3 ghi 71 điểm, đây không phải là điểm số cao nhất, phiên bản mới nhất của Safari cho PC, Safari 3.1.1, ghi 87 điểm. Tuy nhiên khi thử các trình duyệt khác, ví dụ như IE 7 và IE 8 beta 1 thì kết quả thậm chí còn tồi hơn. Vì bảo mật của Safari có thể được miêu tả với từ tệ hại, nên việc gắn bó với Firefox là đương nhiên.

Với mục đích thực tiễn, các trang Web có khả năng đem lại vấn đề cho bạn vẫn là: các trang Web được thiết kế riêng cho Internet Explorer và Active X. Nhưng trong thời gian sử dụng Firefox 3, đầu tiên là bản thử nghiệm rồi bản phát hành, chúng tôi Firefox không hề gặp vấn đề gì khi xử lý hàng nghìn trang Web đã truy cập

Tính năng

Thông thường khi nhìn vào tính năng mới của một sản phẩm, cuối cùng giới phân tích sẽ phải list ra một loạt danh sách các tính năng mà không ai sử dụng trong thực tế. Điều này không xảy ra với Firefox 3.

Ví dụ, cơ chế bảo vệ đối với malware và cross-site scripting thật sự có hiệu quả. Firefox cảnh báo bạn trước khi bạn vào một trang nào đó đã từng có chứa malware – bạn có thể tiếp tục nếu muốn, nhưng ít nhất bạn biết mình đang đâm đầu vào rắc rối. Bảo vệ đối với cross-site scripts – còn được biết đến như Web giả mạo – còn tốt hơn. Firefox 3 thậm chí không hiện nội dung có vẻ như đến từ một trang bất hợp pháp hoặc đang cố gắng chơi trò phá khóa với JavaScript. Bạn vẫn có thể buộc Firefox hiện ra nội dung của trang đó – nhưng đó là tùy bạn.

Cảnh báo website không an toàn của Firefox 3

Firefox 3 đồng thời cung cấp nhiều thông tin về trang bạn truy cập hơn các phiên bản trước đó. Drop-down liệt kê các địa chỉ có thể tồn tại xuất hiện khi bạn bắt đầu gõ một URL cũng được củng cố để có thể đọc dễ hơn và cung cấp nhiều thông tin hơn. Nhấp vào favicon – biểu tượng nhỏ phía trái địa chỉ URL – sẽ mở ra một cửa sổ có thể cung cấp thông tin ví dụ như ai là chủ trang web, cookies nào được cài đặt, và các yếu tố khác được chuyển đến. Đáng tiếc tính năng này chưa hữu ích lắm – một số trang Web gây khó chịu với thông tin nhận dạng – nhưng nó có tiềm năng.

Một tính năng thú vị khác là khi bạn vào một trang Web với chứng nhận bảo mật SSL không chuẩn, Firefox hiện đủ thông tin về chứng nhận để bạn có thể quyết định có muốn tín nhiệm trang này hay không. Nó vẫn là một thông báo lỗi, nhưng ít nhất đó là một thông báo lỗi dễ hiểu.

Firefox bây giờ chỉ hỏi liệu bạn có muốn lưu mật khẩu chỉ sau khi đã đăng nhập thành công vào một trang Web. Với những người luôn gõ sai mật khẩu trong lần đăng nhập đầu tiên, đây là một tính năng rất tiện lợi.

Việc lưu giữ liên kết thường dùng cũng được cải thiện. Ví dụ, thư mục Smart Bookmark mới, xuất hiện trên thanh công cụ bookmark, tự động chọn và liệt kê các địa chỉ được truy cập nhiều nhất. Firefox 3 cho phép bạn thêm từ khóa vào liên kết thường dùng rồi phân loại các liên kết này theo từ khóa.

Trên phương diện thẩm mỹ, Firefox điều chỉnh giao diện để phù hợp với Mac OS X, Linux hay hệ điều hành Windows của bạn. Nó hoạt động hoàn hảo đối với XP, Vista, Mac OS X 10.4 Tiger cũng như hệ điều hành Linux chạy cả KDE và GNOME.

Bạn có thể thêm từ khóa vào liên kết thường dùng

Cẩn thận với mở rộng (extension)

Nếu bạn không thể sống thiếu một thành phần mở rộng trình duyệt nào đó, bạn có lý do dự trước khi nâng cấp lên phiên bản 3. Hệ thống con mở rộng mới của Firefox bắt buộc tất cả các mở rộng phải cung cấp một địa chỉ Web an toàn cho mục đích cập nhật, nó cũng thay đổi một số APIs. Các mở rộng không hỗ trợ những thay đổi này (bao gồm thanh công cụ Google ở thời điểm bài này được viết), sẽ không hoạt động với Firefox 3.

Mặt khác, bạn có thể thấy rằng không cần nhiều mở rộng thường được sử dụng với phiên bản 2. Ví dụ, Firefox mới cho phép bạn tăng cỡ chữ, vì vậy bạn không cần đến những mở rộng như NoSquint.

Firefox cuối cùng cũng cải thiện download manager, hỗ trợ việc nối lại download bị đứt đoạn, vì vậy bạn có thể không cần đến một trình download riêng biệt. Thêm nữa, Firefox có thể đăng ký các bộ điều khiển giao thức nền tảngWeb. Điều này có nghĩa rằng bạn có thể mở các đường link mailto và iCal với lựa chọn ứng dụng Web mà không cần thêm thành phần mở rộng.

Nói một cách khác, nếu bạn không hoàn toàn cần các thành phần mở rộng không thích hợp, vấn đề nâng cấp chắc chắn phải được đề cập đến rất nhiều.

Firefox cũng cải thiện hệ thống trợ giúp. Nó sẽ kết nối với địa chỉ hỗ trợ của Firefox để tìm kiếm thông tin trợ giúp. Bất cứ ai đã từng tìm kiếm trợ giúp, họ chỉ tìm thấy trợ giúp lỗi thời vô vọng trên PC. Với Firefox 3, bạn có thể có thông tin cập nhật nhất.

Steven J. Vaughan-Nichols
Trà Mi dịch (theo Computerworld)