(Post 10/06/2010) Từng phải bán báo nuôi gia đình, nếm trải tuổi thơ cực khổ, thoát khỏi bế tắc và tuyệt vọng bằng chính đôi tay và khối óc, rồi sáng lập nên tập đoàn công nghiệp Daewoo danh tiếng, Kim Woo Choong đã đưa thương hiệu Hàn Quốc vượt ra biên giới quốc gia. Mặc dù đã phạm lỗi lầm lớn nhưng cuộc đời và sự nghiệp ông luôn là một huyền thoại của xứ sở Kim chi.

Ông Kim Woo Choong

Một cá nhân cũng giống như một doanh nhân, một đất nước biết nâng cao sự tự tin bằng cách phát triển các khả năng và sức mạnh nội tại của mình hết mức, cá nhân đó sẽ góp phần làm cho tương lai xã hội huy hoàng, tươi sáng hơn. Nếu không như vậy tương lai của xã hội sẽ thêm u ám. Vận mệnh của một quốc gia sáng lạn hay tăm tối nằm trong chính đôi tay và khối óc của từng cá nhân của dân tộc.

Tuổi thơ bán báo nuôi gia đình

Sinh ngày 19/12/1936, tại Daegu, Hàn Quốc, trong một gia đình rất nghèo, Kim Woo Choong đã nếm trải những nhọc nhằn của cuộc sống từ khá sớm. Cha ông là thầy giáo. Năm 14 tuổi, ông trở thành trụ cột trong gia đình. Ngay từ đó ông đã học cách nuôi dưỡng lòng can đảm, vượt lên sự sợ hãi, vất vả và thử thách.

Phải chạy khỏi Seoul trong chiến tranh Triều Tiên, ông cùng gia đình sống tị nạn ở Taeger. Cha ông bị bắt cóc và tống ra Bắc Triều Tiên, anh trai ông phục vụ trong quân đội vì thế mới 16 tuổi, ông đã phải một mình lo miếng ăn cho cả gia đình. Lúc đó ông chẳng làm được gì nhiều trong cuộc chiến hỗn loạn. Những ngày ấy, gia đình ông thiếu thốn đủ mọi thứ, thường xuyên bị đói, nhưng chính sự đói khát ấy đã đem đến cho ông lòng can đảm để sống.

Để nuôi sống gia đình, ông phải bán tối thiểu 100 tờ báo mỗi ngày. Mẹ ông và hai đứa em trai luôn sốt ruột chờ đợi ở nhà. Ông phải nghĩ ra cách mới để bán được nhiều báo hơn, vì vậy mỗi ngày trước khi đi bán, ông chuẩn bị sẵn tiền trả lại. Ông tiết kiệm được rất nhiều thời gian bằng cách đưa những đồng tiền lẻ đã chuẩn bị sẵn cho khách để chạy ngay qua cửa hiệu kế tiếp. Nhờ đó, ông đã bán được báo cho 2/3 khu chợ. Ông chạy một vòng, ném báo vào cửa hiệu, rồi tiện đường quay về, ông thu tiền từ từ. Không phải là ai cũng trả ngay nhưng ông có thể bán hết số báo và thu đủ tiền trong một hai ngày. Chỉ sau hai tháng, những cậu bé bán báo khác phải chịu thua và nhường hẳn chợ cho ông.

Những ngày thời tiết xấu, ế ẩm, cậu bé Kim chỉ kiếm được vài xu. Những đêm ấy, khi ông về nhà thì mẹ và các em đã ngủ. Dần dà, ông hiểu họ ngủ sớm, bởi chỉ có độc một bát cơm và họ để dành cho ông. Nhìn các em ôm bụng đói đi ngủ, nước mắt ông chỉ chực trào ra.

Lên cấp 3, Kim Woo Choong phải bỏ học một năm vì kinh tế khó khăn. Khi quay trở lại, ông rất chật vật. Nhờ sự động viên và giúp đỡ của một người thầy và một người bạn, ông đã vươn lên để chứng tỏ mình. Ngày thi tốt nghiệp, Kim là một trong những người có số điểm cao nhất của khoa kinh tế trường ĐH Yonsei năm 1960.

Ảo thuật gia của nền kinh tế

Chính khó khăn lúc nhỏ đã tôi rèn cho ông ý chí vươn lên. Không một xu dính túi nhưng ông có rất nhiều ước mơ. Ông không thể quên cảm giác bước ra khỏi thư viện giữa đêm khuya và nhìn lên bầu trời đêm lúc lê bước về nhà. Dường như thế giới là của ông và ông có thể ôm cả vũ trụ trong vòng tay. Thành công của ông bắt nguồn từ hai điều: sự vất vả của tuổi thơ và sự hy sinh thầm lặng, cao cả của mẹ, người đã nuôi dạy tất cả anh em ông thành đạt. Ẩn sâu trong hình ảnh một người nghiện việc và nghiêm khắc là một trái tim nhân hậu, giàu yêu thương.

Sau khi tốt nghiệp đại học, ông vào làm tại một công ty thương mại nhỏ, chuyên về dệt may và vải vóc. Năm 1976 ông tách ra và thành lập Công ty Kỹ nghệ Daewoo (Vũ trụ lớn) cùng 5 người bạn với số vốn ít ỏi 10.000 đôla và một khoản vay 5.000 đôla, trong một căn phòng thuê bé nhỏ, bẩn thỉu ở một góc toà nhà. Không lâu sau, ông mua lại quyền điều hành toàn bộ Daewoo. Chỉ trong 10 năm ông đã là chủ sở hữu của toà nhà lớn nhất Hàn Quốc lúc bấy giờ, Trung tâm Daewoo.

Ông bắt đầu từ một ý tưởng lớn: sản xuất hàng loạt áo sơmi để bán cho các hãng bán lẻ của Mỹ, như hãng Sears và Montgomery Ward. Sau những chật vật ban đầu, cuối cùng ông đã thành công.

Nhờ quan hệ tốt với cả những người trong ngành và trong chính phủ, ông làm ăn rất tốt và mua lại nhiều các công ty khác nhau. Không sai khi nói rằng Tập đoàn Daewoo được xây dựng trên nền tảng của nhiều công ty mua về, hầu hết đều đang trong tình trạng khốn đốn.

Ông Kim hồi đó được mệnh danh là nhà ảo thuật trong việc biến các công ty bên bờ vực phá sản thành những cỗ máy sản xuất tiền không biết mệt mỏi. Với một công ty có bề dày 30 năm, trong những năm 1990, Tập đoàn Daewoo được xếp thứ 2 về tài sản và thứ 3 về lợi nhuận ở Hàn Quốc, một thành quả khó tin đối với bất kỳ ai.

Trong những năm 1970, ông đi khắp thế giới để tìm kiếm cơ hội kinh doanh. Ông phát triển 2 chiến lược: chuyển hoá những công ty đang gặp khó khăn hoặc vay mượn để đạt được mục đích. Trong 9 năm đầu thành lập tập đoàn Daewoo, ông đã mua 11 công ty, từ dệt may, tài chính, sản xuất máy móc, đến mỹ phẩm. Đến thập niên 1980, Daewoo đã nhanh chóng bứt lên trên các công ty cạnh tranh khác. Daewoo còn nổi tiếng trong cả lĩnh vực đóng tàu và khoan dầu.

Có lẽ việc mua lại những công ty sắp phá sản bằng tiền vay mượn đã thoả mãn niềm đam mê mạo hiểm của ông. Ông thường xuyên có những bài phát biểu hùng hồn trước các nhân viên về sự cần thiết phải nắm bắt cơ hội.

Từng nắm trong tay hơn 100.000 công nhân trong nước và khoảng 200.000 công nhân ở nước ngoài, trong con mắt của các nhà đầu tư, Daewoo được coi là hạt nhân trong công cuộc cải cách của Tổng thống Kim Dae Jung lúc bấy giờ.

Tuổi trẻ cần phải có ước mơ

Ông cho rằng với tuổi trẻ, ước mơ là điều quan trọng nhất. Những người biết ước mơ sẽ không biết nghèo khó vì mỗi người đều giàu có như chính ước mơ của họ. Tuổi trẻ ước mơ rộng lớn như trời biển, dẫu bạn không có gì trong tay thì cũng không phải ganh tị nếu có những ước mơ.

Lịch sử thuộc về những người biết ước mơ: Ước mơ là động lực thay đổi thế giới. Những người có ước mơ, những xã hội làm cho ước mơ trở thành hiện thực và những đất nước biết chia sẻ ước mơ là những gì tạo nên những anh hùng trong lịch sử thế giới. Tất cả những người đang làm nên lịch sử thế giới hôm nay đều có những ước mơ rất lớn khi còn trẻ.

Kim Woo Choong có một ước mơ khi bắt đầu mở Công ty Kỹ nghệ Daewoo - đó là cống hiến cho sự phát triển xã hội qua hoạt động của công ty. Khởi đầu công ty rất nhỏ bé nhưng có một ước mơ lớn hơn cả vũ trụ.

Ông còn ước mơ làm ra sản phẩm có chất lượng tốt nhất thế giới khi còn sống. Ông đã lập những kỷ lục thế giới như xưởng đóng tàu lớn nhất thế giới ở Daewoo Dapo; phân xưởng áo quần lớn nhất thế giới ở Pusan; doanh số bán áo quần lớn nhất thế giới; nhưng điều ông canh cánh vẫn là "sản phẩm có chất lượng tốt nhất thế giới".

Kim Woo Choong đã đối mặt với những sóng gió không nhỏ trong đời. Ảnh: koreatimes

Nhưng đừng quá tham vọng và vội vã

Kim Woo Choong là một kì quan đối với nhiều nhà kinh tế học, là hình mẫu cho giới doanh nhân. Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov từng gọi Kim là "Kimghis Khan", so sánh những bước tiến vượt ra khỏi biên giới quốc gia của Kim Woo Choong với người chinh phục Mông Cổ huyền thoại.

Tuy nhiên, sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, Daewoo phá sản năm 1999 với khoản nợ trên 75 tỉ đôla. Cuộc khủng hoảng này ập đến giữa lúc chiến lược sản xuất ôtô của ông phải mất một thời gian dài nữa mới thu được lợi nhuận từ những nhà máy mới xây dựng. Ông Kim bị cáo buộc là nguyên nhân chính gây ra sự sụp đổ của Daewoo vì đã thổi phồng tài sản của công ty lên đến 41 tỉ USD để vay được những khoản vốn đầu tư rất lớn cho kế hoạch bành trướng sản xuất ôtô của mình.

Ông tự thừa nhận: "Lỗi lầm lớn nhất của tôi là quá tham vọng, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ôtô. Tôi đã thực hiện quá vội vã, gấp gáp, muốn có được tất cả sau 5 năm thay vì 15 năm. Tôi đã đầu tư mà không cần biết đến thị trường và chỉ chăm chăm cho mục tiêu duy nhất: bán càng nhiều ôtô càng tốt".

Bản thân ông cùng từng phải trả giá cho những lỗi lầm. Ông đã sống lưu vong trong 6 năm trời, rồi vẫn quyết định trở về dù biết có những hình phạt đang chờ mình. Năm 2006, bị kết án tù 8 năm rưỡi nhưng sau một năm rưỡi, ông được nhà nước ân xá.

Có lẽ chính ước mơ quá lớn đã thúc đẩy ông đi quá nhanh, nhưng sai lầm của ông đã cho các thế hệ đi sau một bài học lớn: Vội vã vì mục đích trước mắt sẽ cản trở mục tiêu đích thực lâu dài. Bình tĩnh trong mọi hoàn cảnh sẽ thành công trong mọi việc.

Tính huyền thoại của hình tượng Kim Woo Choong chính là ở chỗ người ta không chỉ học được từ thành công của ông, mà nhiều hơn là từ thất bại của ông.

Tự Lập
(theo VietnamWeek)