(Post 10/06/2006) Không chỉ ở VN mà ở nhiều quốc gia khác, Bill Gates đang là một thần tượng của giới trẻ với tư cách là một nhà khoa học, nhà quản lý có vị thế rất cao. Chính vì thế mà không ít kỳ vọng đã được đặt ra về việc thế hệ trẻ VN sẽ học tập được ở Bill Gates một điều gì đó.

Bill gates tại ĐH Bách Khoa Hà Nội

Bức thông điệp đầu năm 1999

Đầu năm 1999, Bill Gates đã đến Hồng Kông tham dự một hội nghị quốc tế về CNTT khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Dẫn đầu đoàn VN khi đó trên cương vị thứ trưởng Bộ Khoa Học Công Nghệ, GS Chu Hảo đã bày tỏ mong muốn Bill Gates đưa ra một vài lời khuyên với thế hệ trẻ VN. Trong những giây phút ngắn ngủi đó, Bill Gates đã ghi ra mấy chữ:

Cần hiểu như thế nào về những thông điệp ngắn ngủi đó của Bill Gates? Lời khuyên thứ nhất có thể hiểu là cần phải biết "chơi mà học, học mà chơi". Chính những trò chơi thời thơ ấu trên chiếc máy tính điện tử cổ lỗ sĩ đã dẫn Bill Gates đến với những ý tưởng nghiêm túc và vĩ đại của CNTT. Thư giãn như vậy chính là cách để giải quyết kịp hàng núi công việc mỗi ngày.

Lời khuyên thứ hai mang tính chiến lược: Thế giới này đang thay đổi và thông tin dần trở thành tài nguyên quan trọng nhất mà máy vi tính và mạng thông tin toàn cầu Internet chính là công cụ cơ bản nhất để khai thác, xử lý và truyền dẫn thông tin.

Về lời khuyên thứ ba, Bill Gates rút ra từ kinh nghiệm của chính cuộc đời mình. Vì niềm đam mê đó mà ông đã bỏ dở việc học hành và cùng với người bạn học của mình lập ra Microsoft. Tuy nhiên, Bill Gates cũng khuyến cáo các bạn trẻ là không nên bỏ học như mình. Điều quan trọng là mỗi con người cần phải có hoài bão, ước mơ, lý tưởng để theo đuổi.

Với lời khuyên cuối cùng, có thể hiểu rằng, biết đọc như thế chính là đã rèn luyện cho mình kỹ năng tự học, tự nghiên cứu. Điều này cần được rèn luyện từ khi còn trẻ. Có thể tin rằng, nếu giới trẻ VN tiếp thu một cách đầy đủ và sáng tạo cả 4 lời khuyên của Bill Gates thì họ sẽ tiến bộ đáng kể mà trước hết là để làm việc một cách hiệu quả cho chính mình.

Một số điều ngoài bức thông điệp

Trong bài viết về Bill Gates nhân cuộc gặp gỡ nói trên, GS Chu Hảo còn cho biết con người này có niềm đam mê về ngôn ngữ và công nghệ sinh học.

Ai cũng thấy, để máy tính trở nên thân thiện với con người thì phải thiết lập được giao diện tối thiểu bằng chữ viết. Và chính vì điều đó mà các sản phẩm của Microsoft phải được đầu tư để không chỉ hoàn thiện với giao diện tiếng Anh mà được bản địa hoá với trên 50 ngôn ngữ trong đó có tiếng Việt. Để làm được việc này, hẳn Bill Gates phải tập hợp được những đội ngũ chuyên gia ngôn ngữ học có hiểu biết sâu sắc về CNTT và chuyên gia CNTT chuyên nghiên cứu về ngôn ngữ.

Còn tại sao niềm đam mê còn lại của Bill Gates lại là sinh học? Có thể thấy trước, thế hệ máy tính của tương lai chính là máy tính được xây dựng trên công nghệ chíp sinh học và phần cứng có được cũng là trên cơ sở được nghiên cứu xây dựng từ công nghệ PM mà ra. Không chỉ vậy, những thế hệ máy tính đầu tiên của loài người trong một chừng mực nào đó đã có cơ chế hoạt động mô phỏng lại hệ thống thần kinh sinh học. Và càng ngày, máy tính càng phải hoàn thiện hệ thống thần kinh điện tử đó với tốc độ xử lý cao và học tập những tính năng ưu việt của hệ thống thần kinh sinh học.

Tựu trung, hai niềm đam mê đó của Bill Gates chính là bí quyết thành công về mặt công nghệ cho các sản phẩm của Microsoft. Tuy nhiên, người Mỹ vẫn có câu: "Vấn đề không phải là bạn làm được cái gì mà điều quyết định là bạn bán được cái gì”. Có lẽ, đây mới là điều quyết định cho sự thành công của Bill Gates nói riêng và Microsoft nói chung.

Điều dễ nhận thấy với các sản phẩm PM của Microsoft là hết sức dễ sao chép, cài đặt. Số người sử dụng trái phép sản phẩm của Microsoft vì thế rất cao nhưng chính điều đó tạo ra sự phổ dụng cùng thói quen sử dụng trên toàn cầu. Nhờ vậy mà khác với các nhà sản xuất phần cứng, Microsoft giảm thiểu rất nhiều chi phí quảng bá và điều họ làm được đầu tiên là phổ dụng sản phẩm ra toàn thế giới. Tuy rằng Tòa Án Tối Cao nước Mỹ đã kết tội Microsoft vi phạm Luật Chống Độc Quyền, song thực tế có thể thấy là Bill Gates đã làm cả thế giới phải chạy theo mình.

Theo một chuyên viên có trách nhiệm của Bộ Khoa Học Công Nghệ, với giá thành lên tới 500 USD cho hệ điều hành Windows và bộ PM Office, người dân VN không thể nhịn ăn cả năm để cài đặt hợp pháp cho máy tính của mình. Tuy nhiên, cần phải xem lại cách đánh giá này.

Còn nhớ, nhà tài trợ chính của giải vô địch bóng đá quốc gia V-League 2004 sau khi bị kiểm tra đã vội chi ngay 2 tỷ đồng để có quyền sử dụng hợp pháp sản phẩm của Microsoft cho khoảng 100 máy tính của họ thay vì phải đối mặt với các vụ kiện. Như vậy, một khi DN có tiền làm "Mạnh thường quân"... thì chẳng lẽ lại không có đủ khả năng sử dụng PM hợp pháp. Thị trường VN quả là tiềm năng cho Microsoft bởi có không ít "Mạnh thường quân" như vậy và hẳn rằng bản thân họ đều không muốn đối mặt với những vụ kiện rắc rối, đặc biệt khi liên quan đến hoạt động kinh doanh với Mỹ. Cuối năm 2002, ông Edward Bruce - viện trưởng Viện Sở Hữu Trí Tuệ Mỹ trong chuyến công du đến VN đã cảnh báo trước rằng nếu VN không tôn trọng việc sử dụng PM có bản quyền thì sẽ phải gánh chịu những trừng phạt tương xứng khi xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Mỹ. Chắc chắn vì lợi ích lâu dài của chính mình, DN VN sẽ phải suy nghĩ và cân nhắc.

Đôi điều cần suy ngẫm

Bill Gates xứng đáng là tấm gương để thế hệ trẻ không chỉ ở VN phải học tập, dù rằng con người này mới chỉ học chưa hết năm thứ hai ĐH Havard. Có quá nhiều thứ để học từ Bill Gates: Cách làm việc, cách sử dụng, và quản lý nhân tài cũng như nghệ thuật kinh doanh.

Bên cạnh tài năng xuất chúng đáng khâm phục, Bill Gates còn được biết đến như một người có lòng nhân ái bao la. Với một gia tài khổng lồ của người giàu có nhất hành tinh, Bill Gates chỉ để lại một phần nhỏ cho con cái thừa kế, ít nhất 70% gia tài đó đã được Bill Gates tuyên bố hiến tặng cho nhân loại với những mục đích từ thiện: hỗ trợ sáng tạo, trợ giúp người nghèo, phòng trừ AIDS...

Vậy thế hệ trẻ VN cần làm gì cho chính mình và cho đất nước khi nhìn vào tấm gương của Bill Gates?

Trịnh Nguyễn
Bill gates tại ĐH Bách Khoa Hà Nội
(theo PC World VN)