(Post 07/10/2009) Joseph Lawrence Larry Ellison (17/8/1944) là đồng sáng lập và CEO của Oracle Corporation, một công ty phần mềm doanh nghiệp lớn. Trải qua nhiều thăng trầm trong sự nghiệp, ông vươn lên xếp thứ tư trong bảng danh sách các tỷ phú giàu nhất thế giới theo bình chọn của Forbes (tính đến 11/3/2009) và là tỷ phú giàu thứ ba của Mỹ với tài sản ước tính khoảng 22,5 tỉ USD.

Larry Ellison - đồng sáng lập và CEO của Oracle Corporation

Chính cuộc sống thiếu thốn tình cảm ruột thịt đã đưa ông đến với ngành công nghệ ngay từ thiếu thời. Điều mà sau này ông gọi là “cái duyên” với nghề. Và cũng chính cuộc sống phải tự lập từ nhỏ cũng đã giúp ông biết cách vượt qua khó khăn để đạt được những thành công như ngày hôm nay.

Bén duyên với công nghệ phần mềm

Larry Ellison sinh ra ở The Bronx, New York. Theo yêu cầu của mẹ mình, ông đã được trao cho chú dì ở Chicago nuôi dưỡng ngay từ khi ông mới có 9 tháng tuổi. Cuộc sống thiếu thốn tình cảm ruột thịt đã theo ông suốt quãng đời niên thiếu và cho đến khi ông 48 tuổi, ông mới được gặp mặt đấng sinh thành.

Ellison lớn lên trong một căn hộ hai phòng ngủ ở giữa bờ biển Nam Chicago và khu phố Do Thái. Ông tốt nghiệp Trường tiểu học Eugene Field vào tháng Giêng năm 1958 và đã tham dự Trung học Sullivan cho tới mùa thu năm 1959 trước khi chuyển đến South Shore. Ông đã từng hai lần theo học đại học nhưng đều không “đến nơi, đến chốn” như bao sinh viên khác.

Lần thứ nhất, ông theo học trường Đại học Illinois tại Urbana-Champaign. Tại đây, ông được nhiều thầy cô và bạn bè đánh giá là một sinh viên thông minh và có nhiều ý tưởng sáng tạo. Nhưng dòng đời quá nghiệt ngã, ông phải thôi học vào năm thứ hai sau khi mẹ nuôi qua đời.

Lần thứ hai, ông theo học tại trường Đại học Chicago. Nhưng ông cũng chỉ tham dự được 1 khóa học tại đây bởi kinh tế gia đình khó khăn. Trước đó, cha ông, một nhân viên làm việc cho chính phủ, đã bị thiệt hại nặng nề khi đem tài sản, vốn liếng đầu tư bất động sản đúng vào thời điểm cuộc Đại suy thoái kinh tế 1930.

Nhìn lại quãng đời thơ ấu của mình, Larry Ellison nói, chính cuộc sống khó khăn đã tôi luyện cho tôi sức bền trước những thách thức, sự tự đứng lên sau mỗi lần vấp ngã. Và điều may mắn hơn cả, tôi đã tìm ra được nguồn sống của cuộc đời mình. Chẳng ngờ, niềm vui, nguồn sống ấy lại “quẩn” lấy cuộc đời ông đến tận bây giờ.

Thời gian ông tham dự Đại học Chicago, Ellison đã có một mùa hè chuyển tới bắc California, nơi ông sống với người bạn Chuck Weiss. Chính tại nơi đây, ông đã lần đầu tiên có cơ hội tiếp xúc với máy tính và khơi dậy trong ông niềm đam mê mãnh liệt. Vào lúc 20 tuổi, ông chuyển tới miền bắc California.

Gây dựng sự nghiệp

Trong suốt những năm 1970, Ellison từng làm việc cho Ampex Corporation. Một trong các dự án của ông là xây dựng một cơ sở dữ liệu cho CIA, mà ông đặt tên là “Oracle”. Đến năm 1977, ông mạnh dạn thành lập Oracle, với số vốn ban đầu vỏn vẹn 2.000 USD, số tiền ông dành dụm được sau một thời gian dài tích góp, nhưng dưới tên “Phát triển phần mềm phòng thí nghiệm (Software Development Laboratories - SDL)”.

Năm 1979, công ty được đổi tên thành Relational Software Inc. Sau này, cái tên Oracle mới chính thức được xuất hiện khi ông tiến hành đổi tên vào cùng năm.

Ông đã nghe nói về cơ sở dữ liệu IBM System R, cũng dựa trên lý thuyết của Codd, và muốn kết hợp Oracle để tương thích với nó, nhưng IBM đã từ chối chia sẻ mã System R. Khá ngạc nhiên, việc phát hành ban đầu của Oracle là Oracle 2; không có Oracle 1. Số lượng phát hành được dự định để ngụ ý rằng tất cả các lỗi đã được làm việc trên một phiên bản cũ.

Đến năm 1990, Oracle sa thải 10% (khoảng 400 người) lao động của mình nhằm cân đối tiền mặt và doanh thu. Khủng hoảng này của Oracle bắt nguồn từ việc hoạch định sai chiến lược marketing cho công ty.

Ông đã lập ra kế hoạch tiếp thị “marketing lên phía trước” trong đó cho phép người bán thúc giục khách hàng tiềm năng để mua số lượng lớn nhất của phần mềm có thể cùng một lúc. Và những người bán hàng sau đó đặt giá trị của giấy phép bán hàng trong tương lai ở quý hiện tại, nhằm tăng tiền thưởng của họ.

Song thực tế lại thấp xa so với tương lai được đặt trước này. Vì thế gần như Oracle đã phải kinh doanh không công. Ellison sau này nói rằng, Oracle đã được thực hiện “một sai lầm kinh doanh đáng kinh ngạc”. Khủng hoảng này đã khiến cho Oracle đối mặt với nguy cơ phá sản, song Ellison vẫn bền chí, vực dậy công ty từng bước, từng bước.

Mặc dù IBM thống trị thị trường máy tính lớn dựa trên quan hệ dữ liệu thị trường với DB2 và SQL (sản phẩm cơ sở dữ liệu DS) và gần như IBM đã thành công trong việc trì hoãn thâm nhập thị trường của cơ sở dữ liệu quan hệ trên UNIX và hệ điều hành Windows. Chính điều này đã để lại phân khúc thị trường mở cho Sybase, Oracle, và Informix (và cuối cùng của Microsoft) để thống trị hệ thống cơ sở dữ liệu hạng trung và microcomputer.

Khoảng thời gian này, Oracle rớt lại phía sau Sybase. Năm 1990-1993, Sybase là công ty phát triển nhanh nhất và là nhà bán lẻ ngành công nghiệp cơ sở dữ liệu vào diện có tiếng. Năm 1993 Sybase sáp nhập với Powersoft dẫn đến mất tập trung vào công nghệ cơ sở dữ liệu cốt lõi của mình.

Năm 1994, Informix Software vượt qua Sybase và trở thành đối thủ quan trọng nhất của Oracle. Cuộc chiến tranh dữ dội giữa Giám đốc điều hành Phil White của Informix và Ellison đã thu hút được sự quan tâm của độc giả trang tin Silicon Valley trong ba năm liền.

Cuối cùng, đến năm 1997, Oracle đánh bại Informix. Cùng năm đó, Ellison đã được mời làm giám đốc của Apple Computer. Nhưng Ellison đã từ chức vào năm 2002, vì không có thời gian.

Sau khi Informix và Sybase bị đánh bại, Oracle được hưởng nhiều năm thống trị ngành công nghiệp này cho đến khi Microsoft SQL Server nổi lên vào cuối những năm 90 và mua lại IBM của Informix Software trong năm 2001 để bổ sung cho cơ sở dữ liệu DB2 của họ.

Và đến giờ, nhiều người tin rằng cuộc cạnh tranh chính của Oracle trong việc giành giấy phép cơ sở dữ liệu mới trên UNIX, Linux, và hệ thống điều hành Windows là với DB2 của IBM, nguồn mở cơ sở dữ liệu MySQL (trong quá trình được mua lại bởi Oracle khi họ làm việc thông qua việc mua của Sun Microsystems), và với Microsoft SQL Server (mà chỉ chạy trên Windows). IBM DB2 vẫn thống trị thị trường cơ sở dữ liệu máy tính lớn.

Trong tháng 4/2009, Ellison đã thông báo chính thức ý định mua Sun Microsystems, sau khi IBM và Hewlett-Packard nhảy vào cuộc.

Làm CEO với mức lương 1 USD/năm

Larry Ellison đã thực sự gây bất ngờ với mọi người khi tuyên bố mình sẽ làm việc cho Oracle với mức lương cơ bản 1 USD trong năm 2010. Thật ra, đây là một quyết định được bắt nguồn từ việc trước kia Steve Jobs, người mà ông đã từng quen biết khi được mời về làm cho Apple Computer, đã làm việc cho Apple Computer với mức lương 1 USD/năm trong năm 2000 khi công ty này tung ra dòng sản phẩm “iPod” làm thay đổi vận mệnh của mình.

Lịch sử kinh tế thế giới cũng đã từng chứng kiến rất nhiều trường hợp các CEO tuyên bố sẽ làm việc với mức lương 1 USD/năm như Lee Iaccoca của Chrysler vào năm 1978, Edward Liddy của AIG... Câu chuyện “CEO- 1 USD” thường xuất hiện vào thời điểm công ty đang đối mặt với khó khăn.

Oracle cũng giống như rất nhiều công ty khác đang phải đối mặt với tình trạng khó khăn trong vấn đề tài chính, giá cổ phiếu sụt giảm, nhiều người lao động bị mất việc làm.

Cũng như nhiều cổ đông khác, Ellison hiểu được tình cảnh của họ và sẵn sàng dùng tiền của mình để điều hành hoạt động công ty, điều mà hầu hết các CEO không sẵn sàng để làm. Larry Ellison hiện đang làm việc với mức lương 1 USD/ năm. Ban lãnh đạo có thể chi trả cho ông nhiều hơn nữa. Nhưng ông làm điều này vì chính những cổ đông của mình.

Tuy nhiên, gần đây, một số báo giới lên tiếng rằng đằng sau hành động này của ông là có mục đích, song có một điều chắc chắn rằng không phải ai cũng đủ dũng cảm để hành động theo Larry Ellison.

Đặng Hương
(theo VnEconomy)