(Post 07/12/2005) Kỳ nghỉ hè vừa rồi, tôi có lên chơi nhà nghỉ cuối tuần của thầy Chiến và gặp Thủy ở đấy. Thủy khoe với tôi đã lập ra một phần mềm sáng tác văn học. Tôi đòi Thủy cho xem. Thủy vốn yêu thiên nhiên, nên đề ra cho máy tính làm văn là tả cảnh thiên nhiên…

Đừng tưởng nhầm công nghệ thông tin là lĩnh vực riêng của nam giới. Đôi khi phái nữ có những cú đột phá ngoạn mục khiến cánh mày râu sững sờ. Ở lớp tôi, có một cô nàng. Tên cô là Thủy

Ngày còn nhỏ, Thủy chỉ vùi đầu vào những môn xã hội học. Thủy học văn khá, đối đáp đâu ra đấy. Lại ham đọc sách, thuộc đủ các loại truyện trên trời dưới biển, thậm chí đã sưu tập một đống truyện kiểu như “tiểu thuyết toàn tê”, “chuyện chữ xê (c)”, “cây cao cao, có con cào cào, cõng con châu chấu, cắn con cồ cộ, chết cửng cừng cưng”, “Đêm đông, Đức đi đâu đấy? Đức đi đái đây. Đức đánh đổ đèn, Đức đếch đái được”, “Dũng diện giày da rẻ rúng, ra ruộng giãn dây diều. Gió giật, diều réo rắt, du dương. Gió giật dữ dội, diều dùng dằng, rệu rã, rơi rụng”, v.v...

Ngỡ là những điều vặt vãnh ấy chẳng có ích gì cho tin học, nhưng sau này Thủymới thấm, những kiến thức của các lĩnh vực khác nhau có tác dụng bổ sung, đan chéo trong việc ứng dụng tin học vào đời sống. Bởi xét cho cùng, tin học chỉ là phương tiện. Chắc Thủy sẽ đi vào con đường sáng tác văn chương, thay vì tin học, nếu không xảy ra một sự kiện.

Chuyện bắt đầu từ một lời thách đố hồi Thủy học lớp 10. Hình như lớp 10B thua cuộc gì đó, nên lần ấy cứ nhất quyết thách lớp 10A của Thủy đấu kiếm. Bên lớp họ có một bạn gái người cao, chân dài, và đặc biệt có đôi mắt sáng, rất tinh nhanh, tên là Thiên Kim. Nghe đâu, Thiên Kim là thành viên đội dự tuyển đấu kiếm của thành phố. Họ còn bảo, chấp hẳn con trai đấu với con gái! Cãi nhau giằng co với nhau suốt một buổi, cuối cùng Thủy ôn tồn bảo cả lớp cứ chấp nhận đấu, nhưng phải để cho cô hai tuần để chuẩn bị. Cả trường xôn xao, coi Thủy như đã là một vật tế thần.

Từ sáng hôm sau, mọi người bắt đầu thấy Thủy tập nhảy dây, tập chạy và tập... ngoái cổ. Đặc biệt, Thủy đi thuê băng hình Thể thao thế giới về, tập đấu kiếm với chiếc... ti-vi. Hôm sau, rồi hôm sau nữa vẫn thế, chả có gì khác biệt. Cả lớp không hề biết có một người âm thầm đứng sau lưng Thủy, miệt mài giúp cô chuẩn bị. Đó là một bạn trai thân của Thủy tên là Tế, vẫn thường hay bị Thủy chọc quê là “anh Tế...ế...thế”.

Trận quyết đấu diễn ra ở Cung thể thao quận. Hôm ấy, Thủy mặc áo chẽn màu trắng, nai nịt gọn gàng và linh hoạt chả kém gì Thiên Kim. Trọng tài ra lệnh: “Bắt đầu!”. Mới có 5 phút mà Thủy đã cho Thiên Kim dính 5 đòn: chuông đổ dồn dập, đèn hiệu bên phía Thiên Kim lóe sáng liên tiếp. Đến đòn thứ 10 thì Thiên Kim mất tinh thần thật sự, bật khóc nức nở. Còn Thủy được cả lớp công kênh lên vai. Cô còn được một nhà báo trẻ đặt lịch phỏng vấn để viết bài “Kỷ lục Gin-nét: Chỉ cần hai tuần trở thành kiếm thủ xuất sắc!”.

Mới biết, thể thao ngày nay gắn với tin học ghê gớm thế nào. Các kiếm thủ khi thi đấu đều phó mặc số phận mình cho hệ thống báo điểm điện tử. Thế cho nên, anh chàng Tế đã ranh ma lắp vào ngón tay trỏ Thủy một chiếc nhẫn trá hình: đó chính là một chiếc lưỡi thần và một con mắt thần cực nhạy. Khi mũi kiếm của Thủy chưa với tới người Thiên Kim, chiếc lưỡi thần đã kịp phóng ra như chớp (giống như lưỡi cóc cụ vậy), và con mắt thần sẽ nhanh nhảu báo cho hệ thống trung tâm rằng, Thiên Kim đã dính đòn! Tất nhiên, ở chỗ này đòi hỏi tính toán chính xác cao độ, nếu không, giống như những ca sĩ bất tài “hát đớp” trên sân khấu, Thủy chưa đâm được nhát nào mà đèn lại cứ nhấp nháy báo sáng, chuông cứ rên rè rè, thì vô duyên quá. Sự việc này đáng bị phê phán về mặt đạo đức thể thao, nhưng xứng đáng được khen ngợi, xét trên khía cạnh ứng dụng tin học.

*****

Qua vụ này, Thủy bắt đầu thấy công nghệ thông tin cũng là một cái gì đó có ích, chứ chả phải chỉ là những trò chơi ngớ ngẩn. Nói như thầy giáo dạy môn Triết học thì “nhận thức của Thủy bắt đầu chuyển biến”. Càng tìm hiểu, Thủy càng say mê và những hướng đi của Thủy làm cho mọi người xung quanh ngỡ ngàng.

Ví như, Thủy nâng cao chương trình “Nhận dạng tiếng ho” của thầy giáo Đoàn Ngọc Chiến thành chương trình “Nhận dạng giọng nguyên thủ”. Trước tiên, ngữ điệu của các nguyên thủ thế giới được số hóa và lưu vào một tự điển. Sau đó, các ngữ điệu được mang ra so sánh với đoạn âm thanh tách ra từ các mẩu video, từ đấy xác định chính xác xem mẩu video đó đang ghi hình nguyên thủ nào. Bằng cách này, dễ dàng tìm kiếm những thông tin cần thiết trong một đống video đã lưu trữ trên máy tính, hay tải từ Internet về. Những công việc này rất bổ ích cho các biên tập viên ở Đài truyền hình, hay cho các cán bộ đối ngoại. Theo nguyên lý so sánh tìm kiếm kiểu này, hiện Thủy đang tấn công sang lĩnh vực nhận dạng hình ảnh. Món này khó nhai hơn nhiều, vì hình dạng 2 chiều của con người trên ti-vi khác rất xa so với hình ảnh thật, vốn là 3 chiều. Chưa kể gặp phải những cặp sinh đôi, sinh ba.

Nếu đề tài này thành công, nó mở ra một trang mới trong lĩnh vực hoạt động của các thám tử chuyên đi quay phim trộm các nhân vật nổi tiếng, các cô người mẫu xinh đẹp (sẽ rất hạn chế, nếu các cô nằm sấp nghỉ ngơi trên bãi biển chói chang), các ông bà hay đi “ăn chả, ăn nem”.

Một ứng dụng gần gũi hơn, thiết thực hơn, và khiêm tốn hơn của đề tài này là tham gia vào quá trình duyệt phim (ảo). Bạn chỉ việc nhét đĩa vào ổ đọc, chạy phần mềm của Thủy và ngồi rung đùi. Duyệt phim, cơ mà đỡ phải xem phim! Cứ đến đoạn phim nào có liên quan đến các sản phẩm tiếp thị mà các nhà sản xuất phim đã lén chèn vào, máy tính sẽ đánh dấu vị trí lại và kêu “bíp” một tiếng. Bởi bên trong máy tính đã có sẵn một “từ điển các sản phẩm” để so sánh. Thử mấy phim của Hàn Quốc đang ăn khách, thấy bíp sốt cả ruột.

Trên lĩnh vực phổ biến pháp luật, vô thiên lủng các loại đĩa CD, trang Web mời chào tra cứu các kiểu bộ luật. Nhưng điều chưa mấy ai nghiên cứu (hay là chưa công bố?) là tìm các kẽ hở của luật để luồn lách, hệt như những con sâu luồn lách qua các bức tường lửa trên mạng Internet toàn cầu. Phần mềm “nhận dạng các lỗ hổng của luật” mà ra đời, chắc sẽ được chào đón nồng nhiệt, chủ yếu ở các ngành thuế má, nhà đất và hình sự. Thủy ngóng chờ cơ quan Nhà nước đứng ra treo giải, để các tay tin tặc rỗi hơi có việc mà làm, đồng thời nhờ đó mà các cơ quan cũng có cơ hội cải tiến các chính sách, thủ tục của mình chặt chẽ hơn nữa.

*****

Kỳ nghỉ hè vừa rồi, tôi có lên chơi nhà nghỉ cuối tuần của thầy Chiến và gặp Thủy ở đấy. Thủy khoe với tôi đã lập ra một phần mềm... sáng tác văn học. Các phần mềm tương tự của nước ngoài mà Thủy tải về từ Internet không xài được, vì văn học nói đến ở đây là văn học dành cho người Việt Nam. Phải tiến hành dạy dỗ máy tính rất cơ bản và rất chi tiết. Sau bốn lần cải tiến, phần mềm đã có vẻ tiến bộ hẳn lên. Tôi đòi Thủy cho xem. Thủy vốn yêu thiên nhiên, nên đề ra cho máy tính làm văn là “tả cảnh thiên nhiên”.

Bài làm 1: Trong khu rừng

Chà! Từ tờ mờ, đàn cò màu ngà tò mò sà vào rừng chò, vờ lò dò mò sò bờ hồ.

Kìa! Bầy rùa vàng phì phà phì phò, lề mà lề mề rời đầm, làm toàn rừng tràm lầm rà lầm rầm.

Nào! Hàng đàn chào mào hồng hào rào rào ào vào, nhào vòng tròn tìm cào cào Lào, làm rừng đào rì rào ồn ào.

Ồi! Đàn chồn rừng trừng nhìn bầy gà rừng đào mồi, thình lình rùng mình, lừng chừng chào mừng từng đoàn bò rừng vùng vằng vì sừng quàng thừng bùng nhùng, phừng phừng cùng ùa về, làm vùng rừng tùng đầy chồi đầy chồi thì thầm trầm hùng, bừng bừng.

Khó thở quá! Rườm rà, cứ như là văn của học sinh lớp Một.

Ơi! Tôi lang thang miên man đi trong âm thanh xôn xao tâm can: ve kêu râm ran, ong bay vi vu, đôi chim non bay tung tăng. Trăng non treo trên cao.

Ối! Phía khóm khế trắng tám múi, có chú sáo đá bé xíu chúm chím cất tiếng líu ríu khéo thế.

Há há! Ếch nhái khoái chí nhí nhố đế tiếng réo rắt, kéo đến dưới tán lá súng, khiến mấy chú dế cánh có chấm lốm đốm phát cáu, í éo léo nhéo đến sáng sớm.

Đoạn này dễ thở hơn, nhưng vẫn có cảm giác đang bị máy tính “đấm vào tai”

Bài làm 2: Gia đình cụ lợn

Tại địa đạo chật hẹp, một cụ lợn đực lụ khụ bận rôn sục sạo. Giọt mựa khộp rụng lộp bộp. Cụ lợn lựa lựa chọn chọn, khợp bọn nhộng gạo, nhậu tiệt bọn bọ gậy, sực gọn bọn bọ cạp. Ruột cụ bị quặn lại. Cụ hậm hực: “Thật thiệt hại!”.

Nực. Cụ quạt phạch pạch. Cụ lợn giận, nạt nộ vợ: “Mụ phục phịch, cục mịch, chậm chạp, cực luộm thuộm!”. Cụ trọ trẹ nhại vợ cụ, hệt giọng Nghệ: “Em cọ thượng ạnh khộng?”. Vợ cụ loẹt quẹt chạy lại một mực dạ dạ, chịu nhịn dọn dẹp, thụ động phục dịch cụ. Mặt vợ cụ bị một vệt nhọ.

Dạo nọ, vợ cụ lợn đẹp cực, mặt mịn mượt, lại diện bộ lụa xịn, điệu tột độ. Cụ lợn mặc soọc mộc mạc, vận cạ-vạt gụ vạch đậm, ngượng nghịu hẹn vợ cụ lại ruộng mạ. Nhập nhoạng, tại ruộng mạ, cụ lợn định gợi chuyện, tự sự, chợt một bọn lục lộ nhộn nhạo chạy lại chọc ghẹo, dọa nạt. Một lục lộ thộp ngực cụ, khệnh khạng giật giọng: “Vợ đẹp, nộp phạt!”. Cụ lợn bặm miệng gạt mạnh, ục một ục tận mặt. Bọn lục lộ tập tọng tận dụng gậy gộc, gạch cục nện cụ. Cụ mẹo mực mượn lực đoạt được gậy, phạng cật lực. Gậy cụ chạm cục gạch, cục gạch giật ngược lại, toạc mặt bọn bặm trợn. Đợi bọn lục lộ tập hợp một dọc, hợp lực định hạ cụ, cụ vận nội lực quật mạnh, bọn lục lộ loạng choạng, giập mặt. Một lục lộ bị rụng thận, một bị phọt mật, một bị trẹo tụy, một bị rạn sọ. Một bị cụ giậm giậm bộ hạ, cật bị xộc xệch thậm tệ, tiệt nọc! Bọn tẹp nhẹp!

Bọn nọ lạy lục cụ, tự nguyện hậu tạ cụ cục bạc vụn. Cụ lợn tậu lục lạc mặt nạm ngọc tặng vợ cụ. Vợ cụ phụng phịu, dụi dụi ngực cụ, chụt chụt cụ. Cụ lợn thẹn, lịm lịm.

Bọn lục lộ hậm hực, chạy chọt, nhặng xị giục huyện lại trị cụ. Huyện triệu tập cụ. Tại huyện, huyện lại lộn ngược nậm rượu tợp một tợp, nhộm nhoạm tọng hột vịt lộn, gặm mực luộc, nhậu bạch tuột trộn lạc vụn. Huyện lại trịch thượng gạ cụ nhận chục triệu, định bịt miệng cụ. Hợm! Cụ lợn bực lộn ruột, định bụng tạt một tạt. Cụ nhịn nhục, mặt vẹo vọ. Cụ cực lực vạch mặt huyện nội bộ lục đục, học thuộc nghị định tựa loại vẹt, thực hiện cuộc vận động sạch đẹp chệch choạc. Cụ vạch tội huyện lạm dụng nhập lậu ngựa bạch, thậm thụt tậu biệt thự loại một... Huyện lại vặn vẹo, hạch họe cụ, gọi cụ “dại dột”, “phọt phẹch”, “tọc mạch chuyện nội bộ”, “định hạ bệ huyện”. Cụ lợn thực bụng dẹp nạn chạy chọt, lật lọng; chặn nạn tạo dựng ngoại lệ giật cục; “nặn” vụ việc, bịp bợm thực hiện; “phụng sự nghệ thuật” lợi dụng sự kiện trọng đại trục lợi... Huyện lại định “lập lại trật tự”. Mặc kệ, cụ lợn mạnh dạn kiện huyện lại, tội vạ cụ chịu. Bị đụng chạm, huyện lại kiện ngược, biện bạch, ngộ cụ lợn lột bọn lục lộ, đoạt hộc bạc vụn. Cụ lợn bị buộc phạm tội, huyện gượng gạo nhận định cụ bị “chập mạch”, được tại ngoại. Luật lệ loạn xị ngậu!

Một bận, cụ bị bọn trộm lục lọi dọn sạch. Cụ trọ tạm bợ, chật chội, xập xệ, dột nặng. Chuột chạy lục sục, cụ ngại loạng quạng bị dịch hạch. Vợ cụ dựng mẹt đậu phụ lặn lội chạy chợ cực nhọc. Một bận, cụ lại bị giật hụi. Hạn nặng. Cụ thật sự lận đận. Mặt cụ sạm lại. Cụ lục cục chạy vạy phụ việc bộ phận điện lực. Vợ cụ buộc giật tạm chị bạn, lọ mọ phục vụ rựa mận, thịt hộp, rượu lậu, lạc buộc, lạc mặn, lạc ngọt, chạo, thạch.

Tội nghiệp! Cạnh bụi mận dại rậm rịt, nhện độc tụ tập phục vợ cụ lợn. Sợ nhện độc, vợ cụ nhặt bị gậy lạch bạch lội ruộng cạn, chạy thục mạng. Dự định chạy kịp bạn, vợ cụ lật đật, bị tụt hậu. Đụng tụi vịt chạy lộn xộn, lại bị trượt cuội, hụt lực, vợ cụ bị nhện độc chọc nọc độc. Vợ cụ gục dựa cột điện, sặc sụa ựa một cục đậm đặc. Vợ cụ lợm giọng, miệng mặn mặn. Ngực, bụng, ruột, bị động mạnh. Cụ lợn vội chạy lại, thận trọng vực vợ cụ dậy. Vợ cụ vật vạ mộng mị. Cụ lợn gọi 111 (phục vụ bệnh viện). Điện thoại trục trặc. Muộn.

Ợ... ợ... ợ, vợ cụ giật giật, ngọ nguậy nhẹ nhẹ, hộc một hộc, tịch thực sự. Hạ huyệt, cụ lợn lọm khọm gạt lệ bịn rịn. Cụ nghẹn nghẹn, lập cập, gọi lạc giọng: “Mụ...mụ...”. Hụ hụ, tạm biệt! (cụ lợn định gặp lại vợ cụ tại địa ngục).

Bài này đọc tạm ổn, song nặng nề và tang thương quá!

(theo Tin học & Đời sống – còn nữa)